Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

Grafika zastępcza dla video
Grafika zastępcza dla video
Tarantella

Enrico Prampolini

Tarantella

Udostępnij:
Datowanie: 1920
Technika: malarstwo olejne
Materiały:płótno, farby olejne
Rozmiar:wys. 80 cm, szer. 80 cm
Sposób nabycia:dar
Data nabycia: 1931
Numer inwentarzowy:MS/SN/M/17
Dzieło dostępne na ekspozycji:tak

Opis dzieła


Opis dedykowany osobom ze spektrum autyzmu

Tarantella to nazwa tańca ludowego we Włoszech. Nazwa tańca pochodzi od nazwy pająka – tarantuli. Na południu Włoch, od czasów średniowiecznych, ludzie wierzą, że jak człowieka ukąsi pająk trzeba bardzo szybko tańczyć do bardzo szybkiej muzyki. Tańczący musi mieć bardzo kolorowe ubranie. Człowiek musi tańczyć tak długo, aż upadnie ze zmęczenia. Tarantella jest tańczona przez włoskie zespoły tańców ludowych. Obraz Enrico Prampoliniego Tarantella odwołuje się do tańca ludowego. Prampolini wybrał ten taniec, bo chciał pokazać szybkość, ruch, dynamikę. Obraz jest kwadratowy. Obraz ma wymiary: 80 cm x 80 cm. 

Postacie przedstawione na obrazie są zgeometryzowane. Tańcząca kobieta i mężczyzna są wychyleni do tyłu. Postacie i tło są bardzo kolorowe. Możemy zauważyć, że płasko nałożone kolory są bardzo zróżnicowane. Mamy tutaj różne odcienie czerwieni, niebieskiego, fioletu, żółtego, pomarańczowego. Jest bardzo dużo przecinających się linii ukośnych. Liniami skośnymi są budowane postacie. Tło też składa się z linii skośnych. Linie skośne w obrazie pokazują nam ruch, dynamikę. Wydaje się, że postacie się ruszają. Wydaje się, że tło też się rusza. Obraz Prampoliniego Tarantella został namalowany w latach 1920-1922. W 1930 roku Enrico Prampolini spotkał się w Paryżu z Janem Brzękowskim. Brzękowski namówił Prampoliniego, żeby ofiarował swój obraz grupie a.r., tworzącej Międzynarodową Kolekcję Sztuki Nowoczesnej. W 1930 roku grupa a.r. przekazała obraz do Muzeum Sztuki w Łodzi. 

Autor skryptu: Małgorzata Wiktorko


Opis dedykowany osobom słabo słyszącym i niesłyszącym

Tarantella to jedyny obraz włoskiego artysty, który znajduje się w Polsce. Założyciele Grupy a.r. pozyskali go do Międzynarodowej Kolekcji Sztuki Nowoczesnej, był jednym z pierwszych 27 dzieł umieszczonych w dzisiejszym Muzeum Sztuki w Łodzi.

Kompozycja namalowana zgodnie z założeniami futuryzmu. Przedstawia tancerkę i muzyka w ich równoległych fazach ruchu. Postaci są zgeometryzowane, zakomponowane diagonalnie, na osi całego układu. Tło obrazu zbudowane zostało z geometrycznych form, ułożonych skośnie w stosunku do granic płótna. Taki sposób przedstawiania podkreśla wrażenie ruchu. Tancerka została umieszczona w centrum kompozycji, jej ciało jest nienaturalnie odchylone, przenika się z postacią tancerza-muzyka. Oboje są ubrani w czerwone stroje z akcentami niebiesko-błękitnego koloru. Dynamizm form podkreślają żółte snopy światła skierowane na bohaterów oraz architektura tła, w której dominuje biel i czerń.

Inspiracją do namalowania obrazu stała się pobyt Prampoliniego na Capri. Artysta zachwycił się magią Południa, kulturą, zwyczajami. Tematem obrazu jest tarantela- rodzaj rytmicznego tańca, objaw religijności mieszkańców południowych Włoch. Taniec ten uprawiano w krytycznych momentach życia: okres dojrzewania, miłość czy trud chłopskiego życia. Miał on oczyścić ciało i duszę z symbolicznego jadu, pochodzącego od pająka tarantuli. Taniec był rodzajem rytuału, w którym „ukąszony” najpierw miał się zidentyfikować z własnym oprawcą „pająkiem”, by w rezultacie go poskromić czyli „ zatańczyć pająka”. Temat okazał się niezwykle interesujący dla malarza futurysty, głoszącego szybkość, dynamizm nowej epoki, kult maszyn. Artysta pokazał dynamizm silnych doznań, które człowiek przeżywa w różnych fazach swojego życia.

Obraz po raz pierwszy został zaprezentowany w Rzymie w 1922 roku.

Autor skryptu: Maja Pawlikowska


Opis kuratorski:

„Musimy posiąść umiejętność przecedzania okiem kolorów, które składają się na atmosferę z całym jej bogactwem wibracji” – pisał w tekście Cromofonia: Il colore dei suoni [Kolor dźwięków] Enrico Prampolini. „Istnieją wibracje chromatyczne pochodzenia dźwiękowego, które dają się uchwycić naszym zmysłem wzroku” – czytamy dalej. Tarantella to specyficzna, typowa dla włoskiego folkloru, mieszanka hipnotyzującej muzyki, tańca, krzyków i śpiewów ludowych. Wywodziła się z rytuału oczyszczenia po ukąszeniu przez tarantulę. Był więc to taniec, który decydował o życiu i śmierci ukąszonego, co tłumaczy jego ekspresję. Prampolini w tym ludowym tańcu dostrzegł potencjał, który cechował hołubioną przez futurystów dynamikę, szaleńcze działanie maszyn, rytmikę procesu technicznego. Tancerz, zahipnotyzowany muzyką tarantelli, niemal stawał się maszyną, wpadającą w niedający się zatrzymać pęd. Tym samym ów obraz można odczytać jako wizualizację postulatu futurystów, aby „oddawać ducha maszyny, a nie jej zewnętrzną formę”.

Karol Jóźwiak (Cytat za: Korespondencje. Sztuka nowoczesna i uniwersalizm, red. Jarosław Lubiak, Małgorzata Ludwisiak, Muzeum Sztuki w Łodzi, Łódź 2012, s. 282).

Enrico Prampolini
Zobacz także