Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

Grafika zastępcza dla video
Grafika zastępcza dla video
Akt (2)

Katarzyna Kobro

Akt (2)

Udostępnij:
Datowanie: ca. 1925/1927
Technika: rzeźba
Materiały:gips
Rozmiar:wys. 28 cm, szer. 17 cm, głęb. 32 cm
Sposób nabycia:dar
Data nabycia: 31.03.1930
Numer inwentarzowy:MS/SN/R/3
Dzieło dostępne na ekspozycji:tak

Opis dzieła

Odlew gipsowy należący do zestawu trzech niewielkich „Aktów kobiecych", hipotetycznie datowanych, a przekazanych w darze gminie miasta Łódź i włączonych 31 III 1930 do zbiorów  Muzeum. Dwie  rzeźby  w gipsie  artystka  wystawiła po  raz pierwszy  na „Salonie  Modernistów",  Warszawa  1928,  być  może właśnie z tego zespołu. W latach 30. „ Akty (1), (2) i (3)" prezentowane były w kolekcji muzealnej, początkowo w „Sali artystów łódzkich”,  następnie  w „Międzynarodowej  Kolekcji  Sztuki  Nowoczesnej". Autor wstępu do„Katalogu Działu Sztuki nr 1" (Łódź 1930) dostrzegł, iż są to dzieła „zajmujące doskonałym opanowaniem rzeźbiarskiej formy, ścisłą i celową logiką i architektoniką bryły”. Modelowała je  w glinie,  bezpośrednio  z natury, studiując  najpewniej  własne  ciało, do czego upoważnia porównanie ich form z zachowanymi fotografiami osobistymi. Postrzegała ten rodzaj twórczości w kategoriach sztuki „wypoczynkowej”.„Akt" ten i wszystkie nam znane mają bryły zwarte, z założenia pozbawione jakichkolwiek otworów, co wyraźnie odróżnia je od rozwiązań Umberto Boccioniego czy Aleksandra Archipenki,  z którymi  w dotychczasowej  literaturze  zwykło  porównywać się poszukiwania Kobro, niejako w ślad za przedwojenną krytyką, zasugerowaną najpewniej ilustracyjnym materiałem porównawczym w „Kompozycji przestrzeni. Obliczenia rytmu czasoprzestrzennego" (Łódź 1930). Ciało stanowi dla niej „jedność organiczną” w przestrzeni i jako takie posiada swe własne granice naturalne, w przeciwieństwie do „kompozycji przestrzeni" (abstrakcyjnego pojęcia nowoczesnej rzeźby) pozbawionej takich granic, a w myśl założeń unizmu przez otwarcie na przestrzeń zdolnej do włączenia się w jej nieskończoność. „Akty" analizowane z tego punktu widzenia ujawniają nam nie zbadany aspekt teorii unizmu. (...).



„Akt (2)" jest figurą kobiety siedzącej w pozycji skulonej, obejmującej ramionami podciągnięte nogi, z głową wspartą na kolanach i  jednocześnie  wtuloną  w  prawe  ramię.  Kompozycja  zamknięta w trójkącie. Forma modelowana gładko, linie ostre wyznaczają  tylko  niektóre  krawędzie  przełamywanych  płaszczyzn, akcentujące konstrukcyjne części ciała: na linii kręgosłupa łezkowate  wgłębienia  kondensujące  napięcie  mięśni grzbietu,  czy  w  partii  nóg  syntetyzujące  skośnymi  cięciami w jednym z widoków ich ustawienie. Figura  pozbawiona  twarzy,  odindywidualizowana.  Szczegóły anatomiczne  (piersi)  wymodelowane  wyraźnie  lecz  nie  drobiazgowo.  Ukształtowanie  bryły  porównywalne  z „Aktem  (1)" i „(3)". Autorka wykonała co najmniej jeszcze jeden znany nam gipsowy odlew niniejszego „Aktu", przeznaczony, co wynika ze źródeł, na sprzedaż. Być może jest on  tożsamy  z  odlewem  przechowywanym  od  lat  50.  aż  do końca lat 70. przez przyjaciółkę Kobro, Franciszkę Jackiewicz (Aleksandra Ozerkowska).  W  1964  r.  właścicielka  rzeźby, w porozumieniu  z córką  Kobro,  sporządziła  odlew  w brązie (nie sygn.) ustawiony później na nagrobku małżeństwa Jackiewiczów na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, obecnie zastąpiony kolejnym odlewem  w żeliwie. Brąz  natomiast  został  podarowany  do  zbiorów  warszawskiego  Muzeum  Narodowego. Autorski gips zmieniał właścicieli, w połowie lat 80. był wystawiany w Londynie.



Z  egzemplarza  przechowywanego  w  Muzeum  Sztuki  wykonano  także  odlew  w czarno  patynowanym  brązie.



Zenobia Karnicka, cytat z katalogu: „Katarzyna Kobro 1989-1951. W setną rocznicę urodzin", kat. wystawy, Muzeum Sztuki w Łodzi, Łódź 1998, s. 129



 

Wystawy

Katarzyna Kobro, Władysław Strzemiński, Centralne Biuro Wystaw Artystycznych ZPAP, Łódź, 1956-12-01 - 1957-01-01
Katarzyna Kobro (1898-1951). W setną rocznicę urodzin., 1998-10-21 - 1999-01-17
a.r.Artistes revolutionnaires de Łódź, Musee d'Ixelles, Bruksela, 2001-10-17 - 2002-01-06
Poruszone ciała. Choreografie nowoczesności, 2016-11-18 - 2017-03-05

Bibliografia

Karnicka Zenobia, Janina Ładnowska, Elżbieta Fuchs, Katarzyna Kobro 1889-1951. W setną rocznicę urodzin, Jacek Ojrzyński, Łódź : Muzeum Sztuki Łódź, 1998, s. 129.,Skalska A., O akcie, którego nie ma, „Rocznik Rzeźba Polska. Figuracja w rzeźbie polskiej XI

Katarzyna Kobro
Katarzyna Kobro

Rzeźbiarka i teoretyczka sztuki, była jedną z najwybitniejszych artystek związanych z awangardą międzywojenną w Polsce. Urodziła się w Moskwie w rodzinie o niemieckich korzeniach. Od 1917 roku studiowała w Szkole Malarstwa, Rzeźby i Architektury w Moskwie (później II Państwowe Wolne Pracownie Artystyczne) i szybko związała się ze środowiskiem lewicy konstruktywistycznej. W tym czasie poznała też swojego przyszłego męża, Władysława Strzemińskiego. W 1920 roku artystka przeniosła się do Smoleńska, gdzie współpracowała ze Strzemińskim, m.in. projektując plakaty dla Rosyjskiej Agencji Telegraficznej, ROSTA i uczestnicząc w obradach...

Inne dzieła tego artysty / artystki
Zobacz także
Powiązane obiekty