Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

Leopold Buczkowski postrzegał swoją twórczość plastyczną jako komplementarną wobec twórczości pisarskiej. Obie wzięły się z impulsu dokumentowania rzeczywistości społecznej Podola, w której żył – wielokulturowej krainy jego dzieciństwa i młodości, która w okolicznościach wojennych niemal na jego oczach uległa destrukcji.

Obrazy jego mają charakter fragmentaryczny, jakby wyjęte zostały z toku określonych narracji. Niekiedy są one, w dosłownym znaczeniu, ilustracjami do utworów własnych lub cudzych. Prace o charakterze groteskowym ukazują, jak w krzywym zwierciadle, paradoksy nowożytnej historii. Zbiór obrazów abstrakcyjnych Buczkowskiego można uznać za odpowiednik jego eksperymentów prozatorskich. Pejzaże i portrety hołdują tradycji koloryzmu, rzeźby zaś zbliżają go do sztuki ludowej. Artysta podejmuje w swojej twórczości grę z zastanymi konwencjami artystycznymi; jego dzieło literackie i plastyczne stanowi, jak napisała Agnieszka Karpowicz, rodzaj muzeum mieszczącego „kolejne obrazy, sceny teatralne, literackie, historyczne, które »wiszą na ścianach« literackiego świata przedstawionego”.

W pierwszej połowie lat 60. Buczkowski eksperymentował z formułą malarstwa abstrakcyjnego. Stworzył cykl kilkudziesięciu obrazów olejnych łączących ze sobą wątki konstruktywizmu i malarstwa materii. Kompozycje te znamionuje tendencja do akumulowania form i kondensowania przestrzeni optycznej. Budowany w nich porządek geometryczny ulega zakłóceniu; złożoność podziałów i operowanie plamą barwną prowadzi do zakłócenia ich przezroczystości. Tytuły tych kompozycji, oraz umieszczane w ich obrębie napisy, niosą ze sobą odniesienia do historii dwudziestowiecznej.

Paweł Polit