Urszula Broll

Urszula Broll

17.03.1930 - 2020

Malarka, jedna z kluczowych postaci powojennego życia artystycznego na Górnym Śląsku. Uznawana za matkę polskiego buddyzmu. 

W latach 1949-1955 studiowała w katowickim oddziale krakowskiej ASP na kierunku grafika propagandowa. W czasie studiów poznała Konrada Swinarskiego, który udostępniał grupie studentów fragmenty Teorii Widzenia Władysława Strzemińskiego i wprowadzał w awangardową perspektywę historii sztuki. Jako współtwórczyni zawiązanej w tamtym okresie grupy ST-53, Broll brała udział w wystawach organizowanych najpierw w prywatnych mieszkaniach, a później – w 1956 roku w pierwszej oficjalnej prezentacji grupy, na której poznała swojego przyszłego męża Andrzej Urbanowicza. Wystawiała m.in. na 2. i 3. Wystawie Sztuki Nowoczesnej (1957, 1959), w galerii Krzywe Koło (1959), brała udział w plenerach w Osiekach (1963, 1964). 

Wraz z Urbanowiczem od 1960 mieszkała i tworzyła w pracowni przy Piastowskiej 1 w Katowicach, która funkcjonowała jako niezależne centrum kultury. Była aktywnie zaangażowała się w prowadzoną na Piastowskiej działalność wydawniczą, także jako tłumaczka. Współtworzyła grupę Oneiron i brała udział w organizacji pierwszej w Polsce gminy buddyjskiej.

Jej twórczość plastyczna przechodziła kilka etapów, od interpretacji Teorii Widzenia i abstrakcji inspirowanymi przemysłowymi krajobrazami, przez malarstwo materii, po trwające najdłużej poszukiwania wewnętrzne skupione na duchowości, filozofii wschodu i studiach indyjskich mandali.

W 1983 roku wyprowadziła się do miejscowości Przesieka na Dolnym Śląsku, gdzie powstać miała kolonia buddyjska. Od tego momentu poświęciła się buddyzmowi oraz konsekwentnie rozwijała własny abstrakcyjno-oniryczny styl malarski, regularnie wystawiając swoje prace w BWA w Jeleniej Górze (m.in. 1997, 2005). 

Jej prace znajdują się m.in. w zbiorach: Muzeum Sztuki w Łodzi, Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu, Muzeum Śląskiego w Katowicach, Muzeum Historii Katowic.


Jakub Gawkowski