Wojciech Plewiński

Fotograf artystów teatru i filmu, pisarzy, twórców kultury. Wykształcony inżynier architekt. Studiował też rzeźbę na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych.

Krakowski fotografik przez kilka dekad związany z „Przekrojem”. Powszechnie znany jako autor „kociaków”, czyli młodych roznegliżowanych kobiet dodających pikanterii drobnomieszczańskiemu profilowi tego tygodnika społeczno-kulturalnego. Jednak artystycznie czerpał z dorobku francuskiej fotografii humanistycznej, szczególnie inspirowały Plewińskiego kadry Henri Cartier-Bressona. Zasłynął z współpracy i dokumentacji zdjęciowej  historycznych przedstawień Teatru Starego w Krakowie. Szczególnie kadry z inscenizacji Wesela Stanisława Wyspiańskiego, Emigrantów Sławomira Mrożka czy Nastazji Filipowny Fiodora Dostojewskiego, wszystkie w reżyserii Andrzeja Wajdy, uwypuklają ten najbardziej istotny, ekspresyjny  moment  fotografii teatralnej.

Stanisław Lem, Wisława Szymborska, Piwnica pod Baranami, sławni reżyserzy, aktorzy, happeningi Tadeusza Kantora (Linia podziału z 1965), ludzie sztuki w kadrze wytrawnego znawcy ludzkiej natury- to tematy prac Plewińskiego. „Te zdjęcia są mądre, chwytają sens, mają głęboką perspektywę, akcja rozgrywa się na nich w wielu planach, ukazują teatr jako świat. (...) Na tych zdjęciach teatr jest jak życie, a życie jest rodzajem teatru.." – pisał o nich Tadeusza Sobolewskiego. Kultura wysoka, humanistyka pracy, człowiek wielowymiarowy (z naciskiem na „człowiek”), jego portret w naturalnym środowisku - to najczęstsze tematy Plewińskiego, przeważnie kadrowane obiektywem Leica Wetzlar 50 mm. W zbiorach Muzeum Sztuki w Łodzi znajdziemy Reportaż z budowy Huty Katowice z 1976 roku. Charakterystyczne są w nich ujęcia, w których gospodarze (młodzi robotnicy i robotnice) z bliska przyglądają się speszonej Maryli Rodowicz nie przejmując się nic a nic głębokim błotem i bałaganem na budowie.

Plewiński prezentował swe prace na wystawach indywidualnych w Polsce i za granicą. Był wielokrotnie nagradzany za fotografie teatralne (podczas przeglądów w jugosłowiańskim Nowym Sadzie - 1968, 1971), ogółem udokumentował około 700 przedstawień teatralnych. Jego prace znajdują się m.in. w zbiorach Muzeum Sztuki w Łodzi i Muzeum Narodowego we Wrocławiu.

Ryszard Rau