Awit Szubert

Awit Szubert (ur. 3 lipca 1837 w Oświęcimiu, zm. 27 maja 1919 w Szczawnicy) – polski malarz, portrecista, fotograf zawodowy, pionier fotografii Tatr.

Awit Szubert urodził się 3 lipca 1837 roku w Oświęcimiu w tzw. Domu Ślebarskich. Był synem kancelisty Antoniego i Barbary z domu Kosińskiej: bratem Leona (1829-1859) – rzeźbiarza.

Po ukończeniu szkoły średniej, w 1856 rozpoczął studia w krakowskiej Szkole Rysunku i Malarstwa, późniejszej Akademii Sztuk Pięknych, gdzie był uczniem Władysława Łuszczkiewicza i Wojciecha Stattlera. Jeszcze w tym samym roku został zabrany do Rzymu przez swojego brata, który przebywał we Włoszech na rządowym stypendium.

Tam w latach 1856 – 1859 kontynuował naukę malarstwa, zwłaszcza malarstwa krajobrazowego. W Rzymie Szubert zaczął interesować się też nową sztuką przedstawiania, a właściwie rejestracji obrazów czyli fotografią. Po 3 latach studiów we wrześniu 1859, ze swoim śmiertelnie chorym bratem powrócił do Oświęcimia. Zainteresowania fotografią sprawiły, że w 1860 wyjechał do Wiednia. Tam uczył się sztuki fotograficznej u znanych fotografików wiedeńskich Bohra i Ludwiga Angerera.

Na wiadomość o wybuchu powstania styczniowego wrócił do Galicji. W powstaniu pełnił rolę kuriera. Po upadku powstania jeździł do Warszawy, Wilna i Wiednia, gdzie nawiązał współpracę z najlepszymi zakładami fotograficznymi w tych miastach. W 1864 otworzył własne studio fotograficzne w Oświęcimiu (funkcjonowało do 1867). Potem w latach 1865 – 1866, ze względu na stan zdrowia, mieszkał w Szczawnicy, gdzie się leczył i jednocześnie doskonalił swoje umiejętności fotograficzne. W 1867 przeniósł się do Krakowa, w którym prowadził zakład fotograficzny przy ulicy Krupniczej 7. W Krakowie wykonywał m.in. portrety malarzy polskich oraz uwieczniał ich dzieła, a także fotografował sławnych ludzi ze świata kultury i polityki. Był też autorem fotografii wykorzystywanych do celów naukowych (chirurgia, archeologia, astronomia). W latach 1856 – 1866 wykonywał pierwsze fotografie gór, a w 1871 rozpoczął intensywną działalność fotograficzną w Pieninach i Tatrach.

Działalność fotograficzna Szuberta zaowocowała licznymi nagrodami na światowych wystawach: w Wiedniu (1873), Brukseli (1875), Lwowie (1877), Paryżu (1878). Był ceniony zarówno za swój ogólny kunszt jak i za konkretne fotografie – widoki Tatr, reprodukcje obrazów i za portrety.

W 1882 otworzył pracownię fotograficzną w Szczawnicy. W tym dobrze wyposażonym studio w latach 1890-1891 pracował nad osiągnięciem najwyższej czułości emulsji do płyt suchych (talerzy), które sam produkował. Pracował również nad udoskonaleniem proszku magnezjowego do fotografii z fleszem. Rezultaty jego pracy pozwoliły mu później na fotografowanie wnętrz kopalni węgla kamiennego należących do rodziny Potockich: kopalni "Artur" w Sierszy i zamkniętej obecnie kopalni "Krystyna" w Tenczynku k. Krzeszowic. Był też autorem pierwszych fotografii kopalni soli w Wieliczce (1892).

W Szczawnicy Szubert spędził ostatnie lata swojego życia. Zmarł 27 maja 1919 roku, został pochowany w miejscowej kaplicy cmentarnej.

W 1870 Szubert ożenił się z Amalią, której nazwisko rodowe nie jest znane. Razem z żoną prowadzili studio i wykonywali fotografie wnętrz, reprodukcje obrazów oraz fotografowali w plenerach.

Kiedy, w wyniku słabego zdrowia Szuberta musiał on zaprzestać działalności fotograficznej (ok. 1900), firma prowadzona była pod tą samą nazwą przez jego syna (również Awita), a później od 1913 przez Amalię.