Andrzej Wielogórski (Makary)

Andrzej Wielogórski (Makary) – artysta wizualny, członek grupy Łódź Kaliska od momentu jej powstania w 1979 roku podczas pleneru artystycznego w Darłowie. Z wykształcenia chemik, przez wiele lat związany zawodowo z Katedrą Analizy Instrumentalnej na Wydziale Chemii Uniwersytetu Łódzkiego, gdzie pracował jako laborant. Wiedzę naukową z zakresu analizy chemicznej wykorzystywał również w działaniach artystycznych, często w sposób ironiczny i konceptualny – przykładowo w akcji Casting wypornościowy (2001), gdzie mierzył objętość kobiecych piersi, czy w filmie Fabryka lodów (2003), w którym precyzyjnie odmierzał składniki, nadając procesowi naukowego charakteru.

Pasję fotograficzną łączył z badaniami nad istotą i percepcją medium, czego wyrazem były m.in. prace Portret poruszonego mężczyzny oraz Siedząc w aparacie (wspólnie z Jerzym Kobą). W tym ostatnim projekcie autorzy wykorzystali trik optyczny znany jako camera obscura, przekształcając przestrzeń małego pomieszczenia w interaktywną instalację wizualną, w której publiczność mogła obserwować obraz rzeczywistości odbity na kalce technicznej.

Z czasem Wielogórski zyskał opinię wyznawcy „żywiołowości i udawanej analizy”, co szczególnie widoczne było w jego udziałach w plenerach Łodzi Kaliskiej, m.in. w seriach fotograficznych Algorytmy, Lewitacje i Na spacerze (Świeszyno, 1980). W okresie tzw. Kultury Zrzuty tworzył cykl Działania prywatne – Privat action, polegający na gromadzeniu przedmiotów codziennego użytku – zapałek, biletów, złożonych kartek papieru – tworząc z nich osobiste archiwa. Prace te były publikowane na łamach magazynu „Tango”, którego był współredaktorem.

Wielogórski pojawił się również w filmie Strych. Maszyny drżące, kominy dymiące… (1986), zarejestrowanym na taśmie VHS przez Józefa Robakowskiego i Witolda Krymarysa – nostalgicznej dokumentacji działań artystycznych końca lat 80. W latach 90. wcielał się w charakterystyczne role aktorskie i kaskaderskie w filmach oraz sesjach fotograficznych grupy Łódź Kaliska, m.in. jako tytułowy bohater filmu Zabójstwo Hindenburga (1993).

W 2011 roku wspólnie z Adamem Rzepeckim zrealizował akcję W poszukiwaniu Sztuki Wysokiej podczas Biennale w Wenecji. Artysta wspiął się na drabinę w geście dosłownego „wypatrywania” sztuki wysokiej, co zakończyło się interwencją ochrony i usunięciem z terenu wydarzenia.

Zaangażowany w działalność Stowarzyszenia Artystycznego „Łódź Kaliska”, funkcjonującego w latach 2002–2023. Wielogórski był także współorganizatorem licznych jubileuszy grupy Łódź Kaliska, które łączyły humor, pastisz i krytyczne spojrzenie na instytucjonalny świat sztuki i nauki.