Stanisław Byrski
BYRSKI Stanisław Roman (24 XI 1911 Warszawa - 3 I 1966 Łódź), scenograf, dyrektor teatru. Był synem Stanisława i Karoliny B., bratem aktora i reżysera Tadeusza B., mężem Wandy B. z Pawłowskich, scenografa i reżysera. Uczył się w Warszawie w Gimn. im. Reja (matura w 1928). Następnie studiował przez dwa lata na Wydz. Humanistycznym Uniw. Warsz., a później malarstwo sztalugowe w pracowni M. Kotarbińskiego w ASP (dyplom w czerwcu 1939). Pracował także w Muzeum Narodowym i w Instytucie Propagandy Sztuki. W czasie II wojny świat. pracował jako modelator i projektant w Spółdzielni Pracy Stolarsko-Zabawkarskiej; w 1943 brał udział w Wystawie Malarstwa Podziemnego w Warszawie przy ul. Kruczej. Po wojnie zamieszkał w Łodzi. Pracował krótko w Wydz. Kultury, nast. jako nauczyciel w Szkole Przemysłu Artystycznego. Przez wiele lat był prof. łódz. PWSSP, w której kierował katedrą malarstwa. Sam malował gł. pejzaże, portrety, martwe natury. W 1946 zainteresował się teatrem lalkowym; w tymże roku z W. Byrską opracował scenografię przedstawienia "O żaczku-szkolaczku" w Dziecięcym T. Kukiełkowym RTPD w Łodzi. W sez. 1946/47-1957/58 był kier. plastycznym tego teatru (od 1948 pn. T. Lalek Pinokio). Od 11 X 1957 do końca sez. 1961/62 był dyr. i kier. artyst. T. Pinokio. Projektował w nim scenografie sam lub z żoną; najważniejsze prace: "Historia cała o niebieskich migdałach" (1947, 1957), "Pinokio" (1948, 1957), "Czarodziejski kalosz" (1948), "Pieśń Sarmiko" (1951), "Pierścień i róża" (1958), "Dziadek Zmruż-Oczko" (1959), "Bajka chińska" (1960), "Pan Twardowski" (we wrześniu 1962). Współpracował też z lalkowym T. Baj w Warszawie, gdzie wystawiono w jego scenografii sztuki: "Czarodziejski kalosz" (1949) i "Kret i zając" (1950), z T. Młodego Widza w Poznaniu (sez. 1951/52); w 1958 dla T. im. Żeromskiego w Kielcach opracował scenografię "Powrotu Odysa".
