Sara Majerowicz

Znaczna część informacji biograficznych na temat Sary Majerowicz [p.v. Gliksman, s.v. Fajtlowicz] opiera się na publikowanym dotychczas tylko w niewielkich fragmentach wywiadzie udzielonym przez artystkę Pawłowi Spodenkiewiczowi, dziennikarzowi, który w 1993 roku, dzięki grantowi z Central European University, podróżował po Izraelu zbierając materiały do książki Zaginiona dzielnica – Łódź żydowska – ludzie i miejsca. Publikacja ukazała się nakładem Łódzkiej Księgarni Niezależnej w 1998 roku. Autor książki udostępnił nagranie z wywiadem, co pozwoliło poszerzyć notę biograficzną. 

Data i miejsce urodzenia Sary Majerowicz nie są potwierdzone dokumentami, artystka twierdziła, że urodziła się w 1915 roku w Łodzi. Jej rodzice pochodzili z Kresów, przeprowadzili się do Łodzi ok. 1910 roku. Ojciec miał dwa sklepy optyczne w centrum miasta, co zapewniało rodzinie dostatni byt. Ponieważ Sara Majerowicz zdradzała zainteresowania plastyczne, korzystała z lekcji rysunku najpierw u Maurycego Trębacza, a później w szkole rysunku prowadzonej przez Ryszarda Radwańskiego. Kontynuowała naukę, dojeżdżając na zajęcia do Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Około 1933 roku została przyjęta do Związku Zawodowego Polskich Artystów Plastyków w Łodzi. Wielokrotnie prezentowała swoje prace na wystawach związkowych w Łodzi, Warszawie, Krakowie i Lwowie. Po raz pierwszy wystawiała ze Związkiem na przełomie roku 1933/1934, jako Sara Majerowicz. Wystawiła wówczas 5 swoich obrazów (Dziewczynki, Hortensja, Portret i trzy Martwe natury). Od 1934 roku prezentowała swoje prace w również w piśmie związkowym „Forma”. Prawdopodobnie w 1935 roku wyszła za mąż, ponieważ w kolejnym numerze „Formy” z roku 1936 występuje już jako Sara Gliksmanowa.

W związku poznała łódzkie środowisko twórcze: Wincentego Braunera, Józefa Kownera, Marka Szapiro, Helenę Lorię-Landecką. Na pewno zetknęła się także z twórczością artystów awangardowych, w tym z pracami Władysława Strzemińskiego, Katarzyny Kobro, Samuela Szczekacza, Juliana Lewina czy Karola Hillera. Nie miało to wpływu na jej dość tradycyjną twórczość, wpisującą się w nurt akademicki. 

W 1940 roku została wysiedlona do getta. To stąd pochodzą najważniejsze jej prace: Pejzaż z łódzkiego getta, 1942 (olej, płótno) znajdujący się w kolekcji Yad Vashem w Jerozolimie i Most w getcie łódzkim, 1943 (olej, sklejka, 58 x 69 cm) . Ta druga praca została zakupiona do zbiorów Muzeum Sztuki w Łodzi od artystki w 1948 roku. 

Sara Gliksman pozostała w getcie do wyzwolenia 19 stycznia 1945 roku, ostatnie dni spędzając w stacji elektrowni, zamkniętej drzwiami pod napięciem. Zaraz po wyzwoleniu wróciła do swojego przedwojennego mieszkania, gdzie przechowały się jej przedwojenne obrazy. W 1957 roku zdecydowała się wyjechać z Polski, zabierając ze sobą część dorobku malarskiego. Zamieszkała w Izraelu, w Tel Awiwie, gdzie zmarła w 2005 roku.

Anna Saciuk-Gąsowska