Władysław Strzemiński
Na bruku, z cyklu: Deportacje
| Datowanie: | 1940 |
| Technika: | rysunek |
| Materiały: | papier, ołówek |
| Rozmiar: | wys. 29,8 cm, szer. 38,1 cm |
| Sposób nabycia: | dar |
| Data nabycia: | 1940 |
| Numer inwentarzowy: | MS/SN/RYS/55/1 |
| Dzieło dostępne na ekspozycji: | tak |
Opis dzieła
Władysław Strzemiński spędził pierwszą zimę drugiej wojny światowej w rodzinnym miasteczku na Kresach Wschodnich, gdzie był świadkiem masowych deportacji Polaków w głąb ZSRR – to wydarzenie uwiecznił w cyklu rysunków.
Wijąca się niespokojna linia jest charakterystyczna dla rysunków artysty z czasów wojny. Występuje ona już w pejzażach morskich, jako sposób ukazania biegu spojrzenia osoby patrzącej na krajobraz. Cykle rysunkowe, stanowiące artystyczną dokumentację cierpienia, ubóstwa i grozy czasu wojny są, podobnie jak pejzaże, świadectwem patrzenia. Bezradność i niemoc aktywnego sprzeciwu wobec rzeczywistości wojennej, jakiej doświadczał artysta, została przełamana dzięki wnikliwej obserwacji i przyjęciu roli świadka. Patrzenie i dokumentowanie tego, co widział było dla Strzemińskiego postawą nacechowaną moralnie, sposobem na zachowanie godności w sytuacji upadku wszelkich wartości. Rozedrgany obraz sylwetki ludzkiej staje się metaforą rozpadu człowieczeństwa skutek obliczu koszmaru wojny.
Anna Nawrot (Cytat za: Korespondencje. Sztuka nowoczesna i uniwersalizm, red. Jarosław Lubiak, Małgorzata Ludwisiak, Muzeum Sztuki w Łodzi, Łódź 2012, s. 848-849
documenta 14 (1), 2017-06-10 - 2017-09-17
