Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

Leopold Buczkowski postrzegał swoją twórczość plastyczną jako komplementarną wobec twórczości pisarskiej. Obie wzięły się z impulsu dokumentowania rzeczywistości społecznej Podola, w której żył – wielokulturowej krainy jego dzieciństwa i młodości, która w okolicznościach wojennych niemal na jego oczach uległa destrukcji.

Obrazy jego mają charakter fragmentaryczny, jakby wyjęte zostały z toku określonych narracji. Niekiedy są one, w dosłownym znaczeniu, ilustracjami do utworów własnych lub cudzych. Prace o charakterze groteskowym ukazują, jak w krzywym zwierciadle, paradoksy nowożytnej historii. Zbiór obrazów abstrakcyjnych Buczkowskiego można uznać za odpowiednik jego eksperymentów prozatorskich. Pejzaże i portrety hołdują tradycji koloryzmu, rzeźby zaś zbliżają go do sztuki ludowej. Artysta podejmuje w swojej twórczości grę z zastanymi konwencjami artystycznymi; jego dzieło literackie i plastyczne stanowi, jak napisała Agnieszka Karpowicz, rodzaj muzeum mieszczącego „kolejne obrazy, sceny teatralne, literackie, historyczne, które »wiszą na ścianach« literackiego świata przedstawionego”. 

Rysunki Buczkowskiego z lat trzydziestych ukazują życie okolic Podkamienia na Podolu; stanowią swoistą galerię typów ludzkich, scenek rodzajowych, ujęć krajobrazu i zwierząt. To wizualizacja rzeczywistości opisanej w jego powieści Wertepy, której pierwsze wydanie zostało zablokowane przez cenzurę pod koniec lat trzydziestych XX wieku.; po wojnie ukazała się ona w 1947 roku.

Paweł Polit