Marian Wimmer. Twórca helioforty

Udostępnij:
tytuł: Marian Wimmer. Twórca helioforty
autor: Fot. Maciej Cholewiński
rodzaj wydarzenia: wystawa
termin wydarzenia: 24.06-3.10.2025
miejsce wydarzenia: antresola, ms1, ul. Więckowskiego 36, wejście od ul. Gdańskiej 43
kurator: Maciej Cholewiński, Aneta Błaszczyk-Smolec

Opis

Marian Wimmer (ur. 1897 w Kołomyi – zm. 1970 w Łodzi) był architektem, pedagogiem i artystą. W archiwum artysty będącym w posiadaniu Działu Dokumentacji Naukowej Muzeum Sztuki w Łodzi zachowało się ponad 130 prac. Znajdziemy wśród nich studia portretowe i obrazki rodzajowe, ale przede wszystkim sielskie widoki zabytkowych miast, kościołów, wież, murów obronnych, mostów, domów lub zwyczajnych wiejskich chat. 

Wimmer zajmował się profesjonalnie architekturą. W 1926 ukończył Wydział Architektury Politechniki Lwowskiej. Pracował jako projektant w biurze architektonicznym prof. Karola Stryjeńskiego, następnie w latach 1928-1930 w firmie S. Meyer – K. Stryjeński – M. Wimmer w Zakopanem, a od 1930 roku prowadził pracownię wspólnie z żoną Stanisławą. W 1931 roku uzyskał uprawnienia do samodzielnego projektowania i prowadzenia wszelkich robót architektonicznych. Wymyślił i rozrysował szereg willi i pensjonatów (m.in. w samym Zakopanem: własny pensjonat Pion, Willę Sendzimirów, pensjonat Grotowskich, pensjonat Marzenie), także budynków użyteczności publicznej. 
Artysta mógł też zostać malarzem - w latach 1922-1925 odbył kurs malarstwa dekoracyjnego pracowni prof. Kazimierza Sichulskiego we Lwowie.
Helioforty Wimmera mają urok starodruków z antykwariatu, cechuje je klasyczny spokój i ład, kompozycja bez cienia eksperymentu. Wyglądają jak gotowe ilustracje do dziewiętnastowiecznych, rozciągniętych w czasie, rozbudowanych powieści, w których postaci przeżywają swoje losy wśród dostojnych dekoracji. Uzupełnione kolorami, przeniesione na płótno mogły by być zapewne ozdobą niejednego salonu. 
Prace skrywają tajemnice. Na drugich stronach papieru czy brystolu, na których zostały wywołane znajdują się bardzo ciekawe rzeczy: reprodukcje dzieł sztuki,  szkice, strony tytułowe teczek biurowych. Opisy są w języku niemieckim – dzieła powstawały w pierwszych pookupacyjnych miesiącach i latach, czyli w czasie, kiedy brakowało wszystkiego, nie tylko jedzenia, a więc i każdy skrawek papieru był na wagę złota. 
Na odwrociach prac można odkryć rysunki i szkice przyszłych filmowców, w tym m.in. Sylwestra Chęcińskiego, reżysera Samych swoich, Kochaj albo rzuć czy Wielkiego Szu
W wojnie i tym, co nastąpiło po niej malował mało, powstało ledwie kilka prac. 
Marian Wimmer był także pedagogiem i organizatorem życia artystycznego i akademickiego:  
w latach 1940-1944 kierował stworzonym przez siebie Wydziałem Architektury i Wnętrza w Instytucie Sztuk Plastycznych we Lwowie. Po powrocie w 1945 roku do Zakopanego zajął się reorganizacją Państwowej Szkoły Przemysłu  Drzewnego, którą kierował i w której uczył jeszcze przed wojną. Otworzył przy niej Liceum Budowlane. 1 września 1946 roku został Dziekanem Wydziału Filmowego Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Łodzi, którego studentów uczył m.in. Władysław Strzemiński. W latach 1948-1949 był Dyrektorem PWSSP w Łodzi. 
Na Wydziale Filmowym Wimmer prowadził zajęcia z plastyki filmowej oraz z architektury. Pozostawił po sobie  prace teoretyczne, w których podejmował szereg zagadnień odnoszących się do sztuki kinematograficznej, np. roli plastyki w filmie oraz dzieł z zakresu architektury. Najważniejsza z nich jest pomnikowa wręcz Przestrzeń jako tworzywo sztuki, napisana w latach 1958-1968. 
Interesował się też muzyką, grał na fortepianie. Opracowywał partytury filmowe, ukazujące strukturę i kompozycję filmu, ułatwiające analizę jego formy. 
Wimmer uczył studentów nie tylko jako pedagog – teoretyk. Sam również kręcił filmy. Zachowała się m.in. filmowa „notatka”, w której główną rolę „zagrał” sam Karol Szymanowski, uchwycony w swoim ukochanym Zakopanem. 
W Dziale Dokumentacji Naukowej Muzeum Sztuki w Łodzi znajduje się Archiwum Mariana Wimmera, będące darem jego córki Anny Wimmer-Sokołwskiej. 

Maciej Cholewiński

Elementy powiązane - obiekty
Elementy powiązane - dzieła