Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

Zbiór fotografii Jana Bułhaka podarowany Muzeum Sztuki w Łodzi przez Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego można zaliczyć do nurtu fotografii ojczystej. Bułhak obok fotografii artystycznej – określanej przez niego mianem fotografiki – uznał za swoją misję dokumentowanie tradycji i zabytków polskich oraz ukazywanie piękna rodzimego krajobrazu. W ten sposób świadomie pragnął przyczynić się do budowania tożsamości narodowej. Wśród podarowanych muzeum fotografii znalazł się zbiór dokumentujący wkroczenie wojsk polskich do Wilna wiosną 1919 roku. Jest to rodzaj albumu pamiątkowego, który zawiera fotografie dokumentów, insygniów władzy, portretowe zdjęcia dowódców wojskowych, m.in. marszałka Józefa Piłsudskiego czy generała Edwarda Rydza-Śmigłego, grupowe portrety członków armii, jak również podobizny rektora, prorektora i profesorów Uniwersytetu Wileńskiego. Udokumentowany został też przemarsz wojsk przez ulice Wilna. Wymowa tego albumu jest jednoznacznie patetyczna i podkreśla dumę z odzyskania niepodległości. Symbolika patriotyczna jest tutaj nierozerwalnie połączona z emanacją militarnej siły i religią katolicką: procesja z okazji obchodów święta Bożego Ciała pod Ostrą Bramą odbywa się w asyście wojskowych, sztandar drugiego pułku ułanów ukazuje podobiznę Marii Ostrobramskiej i napis „Obrońcom swoim wdzięczne Wilno”.