Bogusław Szwacz

Bogusław Szwacz

27.03.1912 - 24.02.2009

Malarz, pedagog. Studiował w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych w pracowniach Ignacego Pieńkowskiego, Karola Frycza i Jana Hoplińskiego. Do 1990 roku pełnił funkcję profesora Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie.

Na twórczość Szwacza miał duży wpływ surrealizm francuski, który poznał podczas wystawy tego nurtu w 1946 roku w Krakowie.  Był wówczas związany z Grupą Młodych Plastyków, krakowskim ugrupowaniem skupionym wokół Tadeusza Kantora i kultywującym tradycję  pierwszej Grupy Krakowskiej oraz antykoloryzm. Rok później, dzięki stypendium Ministra Kultury i Sztuki wyjechał na kilka miesięcy do Paryża, gdzie poznał Andre Fougerona, Edouarda Mignona i Leona Gischia oraz został członkiem grupy Le Surrealisme Revolutionnaire. Malarstwo Szwacza z tego okresu cechował sposób obrazowania oparty na groteskowej deformacji postaci ludzkiej i połączeniu form syntetycznych z monumentalnymi. Prace w tym duchu pokazał na I Wystawie Sztuki Nowoczesnej otwartej w 1948 roku w Pałacu Sztuki w Krakowie.

W socrealizmie jako ideowy komunista tworzył kompozycje zgodne z doktryną (brał udział we wszystkich oficjalnie wówczas organizowanych przez Państwo wystawach), jednakże - nieoficjalnie zajmował  się malarstwem abstrakcyjnym. Po 1955 roku, po wystawie w warszawskim Związku Literatów Polskich, gdzie był krytykowany, artysta konsekwentnie realizował swoją wizję sztuki abstrakcyjnej. Od 1956 roku pojawiła się u Bogusza  idea  sztuki Ars-Horme (jej założenia ogłosił dopiero w manifeście artystycznym na plenerze w Osiekach w 1977 roku) , czyli Sztuki Poruszenia Wyobraźni. Trzy odmiany tej idei noszą nazwy ars-hormeogramy, ars-hormeografy i ars-hormeogryfy. Inspiracją dla tych typów prac były miejsca, w których powstały (seria ars-hormeografów warszawskich) czy dziedziny sztuki (ars-hormeogryfy muzyczne). Działał aktywnie w środowiskach awangardowych: wystawiał m.in. na II i III Wystawie Sztuki Nowoczesnej w Warszawie (1957 i 1959), w Galerii Krzywe Koło w Warszawie (1962 i 1963), na I Biennale Form Przestrzennych w Elblągu (1965) oraz podczas Sympozjów "Złotego Grona" w Zielonej Górze (1973 i 1976).

Ryszard Rau

 

Dzieła