Film

Wystawa postawiła pytanie o cielesne i ruchowe doświadczenia nowoczesności, za punkt wyjścia obierając praktykę i teorię rzeźbiarską Katarzyny Kobro. Temat ten podjęty był w sposób interdyscyplinarny, w kontekście praktyk tanecznych, choreograficznych i teatralnych.

Pierwsza połowa XX wieku była okresem rewolucyjnego fermentu, z którego wyłaniał się nowy człowiek doby modernizmu. Pionierki tańca modernistycznego, jak Loïe Fuller czy Isadora Duncan, zerwały z rygorem baletowych układów, wprowadzając swobodę ekspresji w tańcu. Ciekawość ciała i jego ruchu – u progu XX wieku – przełożyły się na badanie jego anatomicznych uwarunkowań i eksperymentowanie z nim. Zadawano sobie pytanie o to, jak można bardziej zracjonalizować ruch człowieka, aby wysiłek, który wkłada w daną czynność był współmierny do efektu. Jednocześnie zrywano z kulturowymi i społecznymi schematami ruchowymi, w jakie wtłoczone było ciało kobiety na początku XX wieku. Konsekwencją tych działań było z jednej strony ciało wyemancypowane, stające się narzędziem do wyrażania postaw społecznych i buntu. Z drugiej zaś eksploatowane, którego w pełni zracjonalizowany ruch przekładał się na fizyczną pracę, a jego efektem miał być maksymalny zysk.

Celem ekspozycji było skonfrontowanie rzeźb Katarzyny Kobro z praktykami choreograficzno-tanecznymi pierwszej połowy XX wieku, które zbudowały kontekst dla jej twórczości. Podobnie jak tancerki i choreografki tańca modernistycznego, rzeźbiarka pytała w swoich tekstach teoretycznych o ruch i jego relacje w przestrzeni. Pracując z materią rzeźby, podjęła temat racjonalizacji i funkcjonalizacji ruchu w życiu codziennym. 

Główna narracja wystawy przybliżyła eksperymenty taneczne i choreograficzne poprzez archiwalne filmy i fotografie. Ekspozycja nie miała jednak wyłącznie charakteru archiwalnego. Projekt wystawienniczy wyróżnił fakt, że został on zaaranżowany we współpracy ze scenografką pracującą dla oper i teatrów dramatycznych, Karoliną Fandrejewską. Zamiast architektury zaproponowana jest scenografia twórczo czerpiąca z archiwalnego materiału, która posłużyła za inspirację działaniom performatywnym takim artystom, jak: Tomasz Bazan, Marysia Zimpel, Noa Eshkol Chamber Dance Group, Noa Shadur. 

W ramach wystawy, we współpracy z Katedrą Dramatu i Teatru Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Łódzkiego, zorganizowana została konferencja Jak myśli ciało? Cielesno-ruchowe praktyki doby modernizmu, która odbyła się 3-4 grudnia 2016 r. w ms² przy ul. Ogrodowej 19. Kuratorkami konferencji były prof. Małgorzata Leyko i Katarzyna Słoboda. W 2017 roku planowana była publikacja podsumowująca zarówno konferencję, jak i wystawę.

Artyści/artystki: Akarova, Tomasz Bazan, Busby Berkeley, Fred Boissonnas, Giannina Censi, Chamber Dance Group, Rosalia Chladek, Émil-Jaques Dalcroze, Sonia Delaunay, Jane Dudley, Isadora Duncan, Noa Eshkol, Karolina Fandrejewska, Loïe Fuller, Martha Graham, Kurt Jooss, Katarzyna Kobro, Zygmunt Krauze, Rudolf Laban, Wsiewołod Meyerhold, The New Dance Group, Gret Palucca, Leni Riefenstahl, Józef Robakowski, Valentine de Saint-Point, Oskar Schlemmer, Edith Segal, Noa Shadur, Vera Skoronel, Władysław Strzemiński, Sophie Taeuber-Arp, Helen Tamiris, Jean Weidt, Mary Wigman, Maria Zimpel.

kuratorka: Katarzyna Słoboda

scenografka: Karolina Fandrejewska

koordynatorka: Monika Wesołowska

współpraca: Katarzyna Mróz