Ryszard Winiarski
10. Gra 10 x 10 - przebieg logiczny
| Datowanie: | 1977 |
| Technika: | malarstwo akrylowe |
| Rozmiar: | wys. 100 cm, szer. 100 cm |
| Sposób nabycia: | zakup |
| Data nabycia: | 1977 |
| Numer inwentarzowy: | MS/SN/M/1458/1-2 |
| Dzieło dostępne na ekspozycji: | tak |
Opis dzieła
„Gra 10x10" to jeden z wariantów składających się na cykl obrazów noszących ten sam tytuł, „Gra 10x10". Kwadrat płótna został podzielony na sto mniejszych kwadratów o boku 10 cm każdy, złożonych z kolejnych stu o boku 1 cm. Część powstałych w ten sposób pól została zaczerniona zgodnie z instrukcją podaną na drewnianej tabliczce dołączonej do dzieła.
Winiarski, który był nie tylko malarzem, ale także inżynierem specjalizującym się w mechanice precyzyjnej, łączy w swoich realizacjach sztukę z nauką. Przenosi w pole działań artystycznych zagadnienia z obszaru matematyki i statystyki. Swoje obrazy buduje w oparciu o założone z góry standardowe elementy – białe i czarne kwadraty. Artysta rozmieszcza je na płaszczyźnie płótna zgodnie z odpowiednio zaprogramowanym przez reguły gry przypadkiem. Jego źródłem może być rzut kostką do gry lub monetą, zakręcenie kołem od rulety albo, jak w omawianej tu pracy, tabela liczbowa. Przypadek jest tym, co interesuje Winiarskiego szczególnie. Jego obrazy stanowią wizualną prezentacja działania losu, ukazują pewne mechanizmy statystyczne. W pracach pojawia się także zagadnienie miejsca przypadku i decyzji w procesie twórczym. Według artysty źródłem dzieła artystycznego jest przypadek traktowany mechanicznie, proces twórczy można natomiast przyrównać do ustalenia programu i zbioru przepisów. Mimo że obrazy Winiarskiego powstają jako efekt zdarzeń losowych, robią wrażenie skonstruowanych starannie według klasycznej zasady kompozycji. W pierwszej chwili odbieramy je jedynie w ich warstwie plastycznej, dopiero gdy zapoznamy się z zasadą ich powstawania, zaczynamy patrzeć na nie inaczej.
W obrazach Winiarskiego zawarta jest jego prywatna filozofia – koncepcja losowej struktury świata i działającego w nim, podejmującego grę z losem, człowieka. Jego prace powstają w oparciu o narastanie lub redukowanie struktur, podobnie jak ma to miejsce w przyrodzie. Według Winiarskiego w naturze występuje nieskończona ilość narastających struktur modularnych. Są to między innymi: słoje drzewa, komórki istot żywych, plastry miodu, kości zwierząt czy płatki śniegu. W tym sensie jego obrazy w swojej bardzo oszczędnej formie unaoczniają także działanie przyrody i świata, którym rządzą zasady matematyki i statystyki.
Praca została nabyta do zbiorów Muzeum Sztuki w Łodzi bezpośrednio od artysty.
Dorota Stolarska-Kultys
