Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

Janusz Maria Brzeski

Reportaż z Gdyni

Udostępnij:
Datowanie: 1935
Technika: fotografia czarno-biała
Sposób nabycia:dar
Data nabycia: 09.10.1990
Numer inwentarzowy:MS/SN/F/2448/1-12
Dzieło dostępne na ekspozycji:tak

Opis dzieła

Prócz fotograficznych kolaży, które przyniosły Brzeskiemu dużą popularność, w szerokim kręgu zainteresowań artysty znalazły się film i fotografia. To dzięki staraniom Brzeskiego, a także Kazimierza Podsadeckiego, zorganizowano w 1931 r. w Krakowie I Wystawę Fotografii Modernistycznej. Reportaż ukazuje Gdynię, która od drugiej połowy lat 20. XX w. była dynamicznie rozwijającym się ośrodkiem morskim i istotnym elementem państwowej propagandy. Jednak Gdynia w ujęciu Brzeskiego to nie tyle tętniąca życiem aglomeracja, co odrealniona przemysłowa wizja, podporządkowana rygorowi geometrii. W tekście skierowanym do fotografów i filmowców artysta pisał: „Umiejcie operatorzy nowi patrzeć okiem odkrywcy na to wszystko, co się dzieje wkoło was… Fotografujcie szkło, wodę rozedrganą, pędzące ekspresy, przesuwające się zwrotnice. Pokażcie labirynt szyn ginących na sentymentalnym horyzoncie i sygnały kolejowe… Pokażcie pracę trybów, maszyn, ujmijcie je w rytm…”.

Krzysztof Kościuczuk (Cytat za: Korespondencje. Sztuka nowoczesna i uniwersalizm, red. Jarosław Lubiak, Małgorzata Ludwisiak, Muzeum Sztuki w Łodzi, Łódź 2012, s. 784).

Janusz Maria Brzeski

Janusz Maria Brzeski był jednym z najważniejszych twórców fotografii i filmu awangardowego w Polsce. Studiował w Państwowej Szkole Sztuk Zdobniczych w Poznaniu. Początkowo w jego twórczości ujawniał się wpływ ekspresjonizmu widoczny w wyrazistych formach zachowanych drzeworytów. W drugiej połowie lat 20. XX wieku artysta zajął się jednak projektowaniem graficznym i fotografią. W latach 1929–1930 pracował w agencjach graficznych w Paryżu, m.in. współpracował z tygodnikiem „Vu”. Tam zapoznał się z surrealizmem, którego wpływy widoczne były w jego późniejszych kompozycjach, szczególnie w seriach fotomontaży, takich jak teka Sex...