Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

Ernst włączył w sztukę awangardy „naiwne” techniki – stemple i frotaż (odciskanie faktury przedmiotów podłożonych pod powierzchnię malowidła). Proste rozwiązania inspirują wyobraźnię, która przekształca codzienność. Tego, jakie przedmioty artysta odbił na płótnie, można się tylko domyślać. Ale czerwonego słońca zachodzącego za ciemną ścianą boru można być pewnym.

„Vision intérieure” – wizja wewnętrzna – to według André Bretona, głównego teoretyka surrealizmu, podstawowa cecha determinująca sztukę. Obraz Maxa Ernsta, jednego z czołowych surrealistów, należy analizować właśnie w tym kontekście, jako wizję powstającą w umyśle artysty, na styku wspomnień, wizji sennych, archetypów i symboli. Las i słońce są motywami symbolicznymi. Artysta korzystał z psychoanalizy, głównie z pism Junga, interesował się pierwotną symboliką, pracował też ze swoimi wspomnieniami. W ten sposób zbudował własny „słownik” odniesień. Las jest zarówno elementem mitów germańskich, wyobraźni nordyckiej, odniesieniem do niemieckiego malarstwa reformacji i romantyzmu, ale też osobistym wspomnieniem dzieciństwa – las Brühl znajdował się w pobliżu domu rodzinnego artysty. Tematem obrazu jest siedlisko nieuświadomionych wspomnień, myśli, które tkwią w mroku lasu. Nad nim góruje słońce, ale jest to raczej ikoniczny znak ludów pierwotnych przedstawiający siłę natury, niż europejski symbol racjonalizmu.

Karol Jóźwiak (Cytat za: „Korespondencje. Sztuka nowoczesna i uniwersalizm", red. Jarosław Lubiak, Małgorzata Ludwisiak, Muzeum Sztuki w Łodzi, Łódź 2012, s. 188).