Kolekcja Sztuki Dawnej

Prace Ewy Zarzyckiej są materialnymi śladami po efemerycznym performansie pod tytułem Utrzymanie pozycji artystycznej, który odbył się w 1989 roku w BWA w Koszalinie. Składają się na nie scenariusz akcji oraz białe skórzane czółenka na obcasie, które artystka założyła w trakcie wystąpienia. Zarzycka zwróciła uwagę na ich znaczenie bezpośrednio w trakcie swojego wywodu – buty stały się gwarancją umocnienia własnej pozycji w środowisku artystycznym. Jednocześnie, wraz z rozwojem akcji, zaczyna się na nich chwiać i czuć coraz mniej swobodnie. W końcu zrzuca buty w celu zachowania autonomii, a dokładniej, cytując artystkę „aby iść dalej”. Gest Zarzyckiej możemy odczytać na kilku poziomach, przede wszystkim jako pytanie o istotę działalności twórczej oraz mechanizmy świata sztuki. Poza tym ma on silny wydźwięk feministyczny – buty na obcasie, będące kulturowym synonimem kobiecości, stają się tu zarówno narzędziem do zachowania artystycznego status quo, jak i źródłem dyskomfortu. Genderowy cokół zostaje ostatecznie przez Zarzycką odrzucony na rzecz drogi twórczej wyznaczanej wedle własnych zasad.

Buty oraz scenariusz performance’u zatytułowanego Utrzymanie pozycji artystycznej stanowią dopełnienie rejestracji wystąpienia, które znajduje się w kolekcji Muzeum Sztuki. Performansy Zarzyckiej są oryginalną, realizowaną konsekwentnie i bezkompromisowo, wizją sztuki efemerycznej – odporną na mechanizmy rynkowe, która w subtelny, aczkolwiek uparty sposób, opiera się instytucjonalnym wymogom i tendencjom. Jej twórczość stanowi wyjątkowy w globalnej skali przykład proto-krytyki instytucjonalnej, a działania artystki można porównać z późniejszymi akcjami Andrei Fraser.