Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

Stanisław Ignacy Witkiewicz dał się poznać jako eksperymentator w dziedzinie formy, a jednocześnie jako twórca przenikliwych portretów psychologicznych – te dwie cechy odcisnęły swoje piętno także w tej pracy. W portrecie podwójnym Witkacy koncentruje się przede wszystkim na kompozycji obrazu – ułożeniu kształtów, ich napięć oraz zastosowaniu barw i konturu. Jest to zgodne z jego ówczesnym zainteresowaniem zagadnieniami formalnymi. Pragnął on wywołać w widzu doznania metafizyczne – doświadczenia Tajemnicy Istnienia. Ma to miejsce dzięki zastosowaniu w sztuce Czystej Formy, która wyzwala wrażenie jedności w wielości. Kompozycja obrazu zgodna z tą doktryną musi być z jednej strony spójna, z drugiej zaś skomplikowana lub nieharmonijna. W teorii Czystej Formy dużą rolę odgrywa także kolorystyka – żywe barwy i silne kontrasty, w tym barw dopełniających, które pozwalają wprowadzić różnorodność i rozczłonkowanie kompozycji, ale także przyczyniają się do scalenia obrazu.

Anna Nawrot (Cytat za: „Korespondencje. Sztuka nowoczesna i uniwersalizm", red. Jarosław Lubiak, Małgorzata Ludwisiak, Muzeum Sztuki w Łodzi, Łódź 2012, s. 336).