Henryk Stażewski
Kompozycja
Datowanie: | ca. 1929-1930 |
Technika: | malarstwo olejne |
Materiały: | olej, płótno |
Rozmiar: | wys. 73 cm, szer. 54 cm |
Sposób nabycia: | dar |
Data nabycia: | 20.11.1931 |
Numer inwentarzowy: | MS/SN/M/41 |
Dzieło dostępne na ekspozycji: | tak |
Opis dzieła
Jaka miała być nowa plastyka w latach 20. XX wieku? Jak miała ukazywać wartości uznawane za uniwersalne? W „Kompozycji" płaszczyzny niebieskie, czarne, czerwone, żółte, szare i białe tworzą układ form geometrycznych, w którym najważniejszą rolę odgrywa poszukiwanie równowagi stosunków i proporcji elementów plastycznych. To jednak coś więcej niż czysta matematyka. Zestawienie szablonowych form tworzy złudzenie trzeciego wymiaru, a widz gubi się w domysłach, co jest figurą, a co tłem. (...)
Stażewski, podobnie jak wielu awangardowych artystów w tym czasie, poszukiwał elementarnych form, na jakich oprzeć by się mogła nowa plastyka. Znał osobiście twórców związanych z De Stijl. Nie stosował jednak rygorystycznych wytycznych neoplastycyzmu, wyraźnej horyzontalno-wertykalnej „siatki”. Uważał, że „krajanie obrazu na części” niweczy optyczną harmonię kompozycji. Klucz do tej harmonii tkwił w ekonomii form, wykorzystaniu płaszczyzn oraz – co było zupełnie rozbieżne z teorią Mondraiana – użyciu łuku. Uważnie badał, jak kolor, struktura, materiał i faktura wpływają na formę. Kompozycja ze zbiorów Muzeum Sztuki w Łodzi należy do nielicznych dzieł ocalałych po II wojnie światowej, które obrazują pierwsze poszukiwania artysty w tym zakresie.
Paulina Kurc-Maj (Cytat za: „Abecadło", red. Jarosław Lubiak, Muzeum Sztuki w Łodzi, Łódź 2010, s.nlb. [369]).
wystawa monograficzna Henryka Stażewskiego, Muzeum Narodowe w Krakowie, 2008-04-17 - 2008-09-21
Kobro y Strzemiński. Prototipos vanguardistas, Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofia, Madrid, 2017-04-25 - 2017-09-18