Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

Jerzy Janisch

Kompozycja z czarnym profilem

Udostępnij:
Datowanie: 1933 ok.
Technika: fotokolaż
Materiały:papier
Rozmiar:wys. 26 cm, szer. 35,5 cm
Sposób nabycia:zakup (dotacja MKiDN)
Data nabycia: 14.11.2018
Numer inwentarzowy:MS/SN/RYS/2224
Dzieło dostępne na ekspozycji:tak

Opis dzieła

Kolaż składa się z dwóch równych wielkością części o kształcie prostokąta, umieszczonych symetrycznie wobec siebie. W części lewej widnieje wycięte z czarnego papieru popiersie kobiety zwróconej profilem ku centrum obrazu. Włosy i usta postaci przeniesione zostały z przedstawień kobiet reprodukowanych w pismach ilustrowanych. W części prawej układ elementów fotograficznych wyciętych z pism lub książek tworzy przedstawienie wnętrza otwartego na płaszczyznę morza z podwójnym żaglem. We wnętrzu umieszczona jest figurka zwierzątka przypominającego jaszczurkę. Wzajemne usytuowanie obu części pracy sugeruje, że wnętrze jest przestrzenią wyobrażoną przez postać kobiecą – wizualizacją jej sfery psychicznej.

Pracę można uznać za jedno z najważniejszych osiągnięć artystycznych Jerzego Janischa. Wykorzystuje ona zasady poetyki surrealizmu i zapowiada istotne cechy stylistyki pop artu, nie tylko w kontekście polskim, ale również w wymiarze międzynarodowym. Zdaniem Janischa poetyka surrealizmu „[r]ozszerza realizm zewnętrzny, dołączając doń fakta często dotychczas podświadome, będące wyrazem tego drugiego życia istniejącego w nas samych, a nie zawsze idącego równolegle z przejawami świata zewnętrznego”.

Paweł Polit

Jerzy Janisch

Jerzy Janisch był jednym z członków założycieli lwowskiej grupy Artes (w 1929 roku), a po jej rozwiązaniu współzałożycielem grupy Neoartes (w 1933 roku). Studia artystyczne odbył w Państwowej Szkole Przemysłowej we Lwowie (1921–1924); kształcił się również w Conservatoire national des arts et métiers w Paryżu (1924–1926 i 1928). Czerpiąc ze stylistyki surrealizmu, włączał do swoich prac elementy ikonosfery popularnej. Był jednym z twórców lwowskich posługujących się w nowatorski sposób medium kolażu i fotomontażu.  

Inne dzieła tego artysty / artystki
Dzieła w tej samej kolekcji
Zobacz także