Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

„Kompozycja fakturowa Nr 1004" należy do grupy tak zwanych „Fakturowców", które Bronisław Kierzkowski tworzył od końca lat 50., aż do śmierci. Były to abstrakcyjne obrazy-przedmioty skomponowane z elementów metalowych, które artysta zatapiał w mokrym gipsie. Kolejnym pracom z serii nadawał tytuły „Kompozycja" lub „Kompozycja fakturowa" i opatrywał je numerami. Do swoich realizacji używał różnorodnych, wykonanych przeważnie z metalu materiałów, m.in. blachy, ażurowych taśm, siatek, drutów i innych przemysłowych odpadków, które zbierał na złomowisku. Komponował je i formował na różne sposoby, wykorzystując podatność materii na modyfikacje. Jego prace cechował antyestetyzm, mimo że wiele z nich miało charakter dekoracyjny. Niektóre realizacje budowane były w oparciu o geometryczne układy, którymi rządziła harmonia i spokój. Inne, jak „Kompozycja fakturowa Nr 1004", cechuje znacznie większa dynamika. Kierzkowski wykorzystał w pracy kawałki metalowej taśmy, za pomocą której stworzył owalne formy stanowiące centrum kompozycji. Wokół nich, w pewnym napięciu, „wirują” kolejne pasy przypominające naprężony mechanizm zegara. Ograniczona naturalna kolorystyka materii, którą posługuje się artysta oraz powstający światłocień wzmagają dramatyzm kompozycji. Kierzkowski działał w obrębie malarstwa materii i uważany był za jednego z bardziej radykalnych przedstawicieli tego nurtu. Wypracował swój własny, unikatowy typ wypowiedzi artystycznej, w którym interesowała go nie tylko struktura dzieła, ale także samo tworzywo. Fascynacja materią zrodziła się u niego w momencie, w którym dotarł do jej biologicznych podstaw. Jak wspominał „Stąd wzięły się punkty, perforacje, komórki. To był materiał dosłownie i w przenośni” ( „Bronisław Kierzkowski. Malarstwo", katalog wystawy Galerii Büchner i Fibak, Warszawa 2003). Punktem odniesienia, lecz nie inspiracją, była dla Kierzkowskiego koncepcja unizmu Władysława Strzemińskiego, który był jego nauczycielem w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Łodzi (obecnie Akademia Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego). Otworzyła go ona na poszukiwania w kierunku abstrakcji, jednak artysta szybko wypracował swój odrębny styl, który znalazł odbicie w jego unikatowych kompozycjach przestrzennych.

Dorota Stolarska-Kultys