Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

„Klatki wolne" to przestrzenna kompozycja ścienna przedstawiająca układ ażurowych, metalowych elementów zatopionych w gipsowej płaszczyźnie. Praca należy do grupy tak zwanych „Fakturowców", które Bronisław Kierzkowski tworzył od końca lat 50., aż do śmierci. Artysta opracował swój własny, charakterystyczny typ wypowiedzi plastycznej mieszczący się w obrębie odwołującego się do strukturalizmu malarstwa materii. W swoich reliefowych kompozycjach czerpał z unistycznych koncepcji Władysława Strzemińskiego, który był jego nauczycielem podczas studiów w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Łodzi (obecnie Akademia Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego). Nie była to jednak bezpośrednia inspiracja, a raczej punkt odniesienia dla dalszych poszukiwań, kontynuowanych w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Gdańsku (obecnie Akademia Sztuk Pięknych), w której dominowały tendencje kolorystyczne, a następnie w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, gdzie Kierzkowski zainteresował się strukturą kompozycji malarskich. Ze studiów nad fakturą obrazu narodziły się pierwsze kompozycje przestrzenne – abstrakcyjne obrazy-przedmioty, początkowo kolorowe, a z czasem ograniczone do dwóch rodzajów materii: gipsu i metalu oraz ich naturalnej surowej barwy. Artysta wykorzystywał w pracach różnorodne elementy takie jak blachy, ażurowe taśmy, siatki, druty i inne przemysłowe odpadki, które zbierał na złomowisku. Osadzał je następnie w mokrej gipsowej masie, która przelewała się przez dziurki i perforacje, w niektórych miejscach zalepiając je, a w innych tworząc organiczne spiętrzenia. Miejsce koloru zajęły w pracach efekty światłocieniowe wydobywające bogatą fakturę kompozycji i podkreślające obecne w niej kontrasty. Mimo pewnego „antyestetyzmu” cechującego twórczość Kierzkowskiego wiele jego realizacji ma charakter dekoracyjny. Są wśród nich „Klatki wolne", w których układ elementów oparty został o geometryczny porządek i harmonię wynikające z zastosowania przemyślanych pionowych i poziomych podziałów.