Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

Leszek Michał Sobocki

Wyjście awaryjne

Udostępnij:
Datowanie: 1969
Technika: linoryt
Rozmiar:wys. 65,5 cm, szer. 50 cm
Sposób nabycia:zakup
Data nabycia: 10.1970
Numer inwentarzowy:MS/SN/GR/483
Dzieło dostępne na ekspozycji:tak

Opis dzieła

Prace pochodzą z cyklu „Znaki ostrzegawcze", na który składa się dwadzieścia jeden linorytów zrealizowanych przez Leszka Sobockiego w latach 1968-1971. Grafiki odnoszą się w większości do panującej w Polsce sytuacji politycznej i nawiązują często w sposób bezpośredni do konkretnych wydarzeń przełomu lat 60. i 70. XX wieku, takich jak studenckie protesty marca 68' czy robotnicze demonstracje z grudnia 70'. Dwie z nich mówią też o zajściach, które zdarzyły się poza Polską. „Wolne przejście" zostało zainspirowane rozruchami paryskiej wiosny 1968 roku, a „Uwaga! Materiał łatwopalny" to komentarz do aktu samospalenia Jana Palacha w Pradze w 1969 roku. Tym, co łączy wszystkie te wydarzenia, a zarazem głównym zagadnieniem podejmowanym w cyklu, jest relacja władzy ze społeczeństwem. Interpretując dobrze znane i ogólnie dostępne tablice ostrzegawcze i wywieszki z nakazami i zakazami, Sobocki porusza problem sprawowanego przez organy państwa nadzoru. Przepisy związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, zwroty o charakterze ostrzegawczym, to wypowiedzi władzy skierowane do społeczeństwa, w których zawiera się potrzeba sprawowania nad nim kontroli. Zakłady pracy i instytucje publiczne, w których najczęściej padają tego rodzaju sformułowania, to często miejsca, w których owa kontrola była realizowana w praktyce.



Prace z cyklu „Znaki ostrzegawcze" mają formę plakatu i w taki też, skrótowy i zsyntetyzowany sposób, komunikują treść. Warstwa wizualna jest uproszczona, często, na co zwracał uwagę autor, brana z wzorów propagandowych. Podobnie jak stanowiący integralną część kompozycji, wypreparowany z codziennej rzeczywistości komentarz werbalny. „Znaki" Sobockiego jednak tylko z pozoru odnoszą się do znanego bezpieczeństwa pracy. Przedstawienia towarzyszące znanym hasłom, w sposób czasem dosadny, czasem dowcipny, mówią o kontroli i braku wolności w komunistycznej Polsce. Kolorystyka prac została ograniczona wyłącznie do czerni i czerwieni umieszczonych na jasnym tle kartonu. Wyjątek stanowią grafiki „Wolne przejście" i „Uwaga! Materiał łatwopalny", do których wprowadzony został niebieski. Sobocki posługuje się kolorem, by rozdzielić władzę, dla której rezerwuje czerwień, i społeczeństwo, któremu przypisuje czerń. Za pomocą barw przeciwstawia sobie strony konfliktu i, posługując się metaforą, pomaga odbiorcy w odróżnieniu dobra od zła.



Dorota Stolarska-Kultys

Leszek Michał Sobocki

Urodził się w Częstochowie. Malarz, grafik, twórca envirnoment. Autor tekstów i poezji. W latach 1953-1956 studiował na wydziale grafiki propagandowej w Katowicach, w latach 1956-1959 na wydziale malarstwa ASP w Krakowie w pracowni Wacława Taranczewskiego, a w latach 1959-60 na wydziale reżyserii PWSTiF w Łodzi. Współzałożyciel i członek grupy Wprost, w latach 1966-1986 uczestniczył w jej 19 wystawach, wspólnie z kolegami (M. Bieniaszem, Z. Grzywaczem, J. Waltosiem) otrzymał Nagrodę Krytyki Artystycznej im. C.K. Norwida za wystawę w 1967 roku oraz Nagrodę Muzeum Archidiecezji Warszawskiej za wystawę w 1984. W latach 80. uczestnik Ruchu Kultury...

Inne dzieła tego artysty / artystki
Dzieła w tej samej kolekcji