Leszek Michał Sobocki
Pejzaż II
Datowanie: | 1968 |
Technika: | linoryt |
Rozmiar: | wys. 50 cm, szer. 70 cm |
Sposób nabycia: | zakup |
Data nabycia: | 05.1972 |
Numer inwentarzowy: | MS/SN/GR/615 |
Dzieło dostępne na ekspozycji: | tak |
Opis dzieła
„Pejzaż II" to linoryt przedstawiający bardzo uproszczoną wizję krajobrazu, którego elementy ujęto w sposób schematyczny. Ziemia została ukazana jako, umieszczona w dolnej części pracy, pozioma prostokątna forma zajmująca 2/3 kompozycji. Nad nią znajduje się niebo zobrazowane jako czerwony poziomy kształt sugerujący rozwinięty transparent. Artysta zastosował w pracy jedynie dwa kolory, podobnie jak w serii linorytów „Znaki ostrzegawcze" (w zbiorach Muzeum Sztuki w Łodzi), nad którą pracę rozpoczął w tym samym 1968 roku. Pomiędzy cyklem i linorytem „Pejzaż II" dostrzec można podobieństwa zarówno formalne, jak i znaczeniowe. Obie realizacje są rekcją artysty na bieżące wydarzenia, do których Sobocki odnosi się za pomocą metafory. „Znaki ostrzegawcze" były jego odpowiedzią na sytuację polityczną w Polsce lat 60. i 70. XX wieku. Utrzymamy w podobnej estetyce „Pejzaż II" również stanowi formę autorskiego komentarza do rzeczywistości.
Ograniczając paletę barwną do czerni i czerwieni, artysta odnosi się do swojej własnej symboliki kolorów. W tekście poświęconym Sobockiemu pisał o niej Tadeusz Nyczek zauważając, że czarny „oznacza to, co autentyczne, >>ziemskie<<, prawdziwe”, czerwone zaś to, co „sztuczne i zakłamane” („Solidarne obrazy”, w: „ Nowa figuracja: Leszek Sobocki", 1984). Jednocześnie Sobocki używa czerni, by zaakcentować to, co ludzkie, czerwień, kojarzącą się także z krwią i komunistyczną flagą, przypisując władzy. Za pomocą tych dwóch barw w sposób metaforyczny przeciwstawia społeczeństwo i opresyjny system państwowy. Zgodnie z przywołaną symboliką w omawianej pracy „ziemia” ma kolor czarny, a znajdujący się nad nią „transparent” z napisem „niebo” czerwony. Jest to być może odniesienie do niespełnionej obietnicy, którą władza mami obywateli.
Prace Leszka Sobockiego mają charakter krytyczny. Autor sprzeciwia się za ich pomocą opresyjnemu i upadlającemu systemowi władzy. By wyrazić swój protest, posługuje się metaforą i figuratywną poetyką, w linorytach doprowadzoną do formy skrajnie uproszczonej, wręcz plakatowej. Jego twórczość to także sprzeciw wobec dominujących w latach 60. trendów awangardowych skupionych na zagadnieniach formalnych.
Dorota Stolarska-Kultys