Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

Grafika zastępcza dla video
Grafika zastępcza dla video
Przestrzegaj przepisy bezpieczeństwa

, Pius Ciapało, Pius Ciapało, Pius Ciapało, Pius Ciapało

Przestrzegaj przepisy bezpieczeństwa

Udostępnij:
Datowanie: 1969
Technika: linoryt
Rozmiar:wys. 50 cm, szer. 70 cm
Sposób nabycia:zakup
Data nabycia: 04.1972
Numer inwentarzowy:MS/SN/GR/600
Dzieło dostępne na ekspozycji:tak

Opis dzieła

Prace pochodzą z cyklu „Znaki ostrzegawcze", na który składa się dwadzieścia jeden linorytów zrealizowanych przez Leszka Sobockiego w latach 1968-1971. Grafiki odnoszą się w większości do panującej w Polsce sytuacji politycznej i nawiązują często w sposób bezpośredni do konkretnych wydarzeń przełomu lat 60. i 70. XX wieku, takich jak studenckie protesty marca 68' czy robotnicze demonstracje z grudnia 70'. Dwie z nich mówią też o zajściach, które zdarzyły się poza Polską. „Wolne przejście" zostało zainspirowane rozruchami paryskiej wiosny 1968 roku, a „Uwaga! Materiał łatwopalny" to komentarz do aktu samospalenia Jana Palacha w Pradze w 1969 roku. Tym, co łączy wszystkie te wydarzenia, a zarazem głównym zagadnieniem podejmowanym w cyklu, jest relacja władzy ze społeczeństwem. Interpretując dobrze znane i ogólnie dostępne tablice ostrzegawcze i wywieszki z nakazami i zakazami, Sobocki porusza problem sprawowanego przez organy państwa nadzoru. Przepisy związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, zwroty o charakterze ostrzegawczym, to wypowiedzi władzy skierowane do społeczeństwa, w których zawiera się potrzeba sprawowania nad nim kontroli. Zakłady pracy i instytucje publiczne, w których najczęściej padają tego rodzaju sformułowania, to często miejsca, w których owa kontrola była realizowana w praktyce.



Prace z cyklu „Znaki ostrzegawcze" mają formę plakatu i w taki też, skrótowy i zsyntetyzowany sposób, komunikują treść. Warstwa wizualna jest uproszczona, często, na co zwracał uwagę autor, brana z wzorów propagandowych. Podobnie jak stanowiący integralną część kompozycji, wypreparowany z codziennej rzeczywistości komentarz werbalny. „Znaki" Sobockiego jednak tylko z pozoru odnoszą się do znanego bezpieczeństwa pracy. Przedstawienia towarzyszące znanym hasłom, w sposób czasem dosadny, czasem dowcipny, mówią o kontroli i braku wolności w komunistycznej Polsce. Kolorystyka prac została ograniczona wyłącznie do czerni i czerwieni umieszczonych na jasnym tle kartonu. Wyjątek stanowią grafiki „Wolne przejście" i „Uwaga! Materiał łatwopalny", do których wprowadzony został niebieski. Sobocki posługuje się kolorem, by rozdzielić władzę, dla której rezerwuje czerwień, i społeczeństwo, któremu przypisuje czerń. Za pomocą barw przeciwstawia sobie strony konfliktu i, posługując się metaforą, pomaga odbiorcy w odróżnieniu dobra od zła.



Praca „Nie wychylać się" to interpretacja napisu spotykanego najczęściej w wagonach kolejowych. Sobocki wykorzystuje zawartą w tym nakazie wieloznaczność. To jedna z wielu prób państwowej kontroli ukryta pod pozorną troską. Zarazem sformułowanie „wychylać się” może być rozumiane jako przejaw odwagi cywilnej, odrzucenie panujących zasad, a co za tym idzie — wystąpienie przeciwko autorytetowi państwa. Poprzez umieszczenie przy ramie okna wizerunku pałki policyjnej, Sobocki ukazuje konsekwencje łamania tego typu zakazów w systemie komunistycznym.



Dorota Stolarska-Kultys

Pius Ciapało
Pius Ciapało
Pius Ciapało
Pius Ciapało
Inne dzieła tego artysty / artystki
Dzieła w tej samej kolekcji
Zobacz także
Ta strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług i zgodnie z polityką prywatności