Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

Grafika zastępcza dla video
Grafika zastępcza dla video
Tożsamość I

Leszek Michał Sobocki

Tożsamość I

Udostępnij:
Datowanie: 1966
Technika: linoryt
Rozmiar:wys. 50,0 cm, szer. 70,0 cm
Sposób nabycia:zakup
Data nabycia: 12.1966
Numer inwentarzowy:MS/SN/GR/238
Dzieło dostępne na ekspozycji:tak

Opis dzieła

Grafiki z serii „Tożsamość" zostały wykonane w technice barwnego linorytu. W dwóch pierwszych artysta stworzył „reprodukcje” wojennych dokumentów: kartę rozpoznawczą (Kennkarte) z literą „J” oznaczającą mniejszość Żydowską w pracy „Tożsamość I" i wydaną przez okupacyjne władze niemieckie kartkę żywnościową (Lebensmittelkarte) przeznaczoną dla osób narodowości Żydowskiej w pracy „Tożsamość II". Na pochodzenie posiadaczy dokumentów wskazuje także silnie zaakcentowany przez Sobockiego żółty kolor przypisany do kart, którymi legitymowali się przedstawiciele mniejszości Żydowskiej i Romskiej. Trzecia z grafik to kompozycja na białym tle podzielona na kwatery nawiązujące do tych z wojennych dokumentów tożsamości. Sobocki umieścił w nich odciski fragmentów dłoni, swój niewyraźny, widziany jakby przez siatkę, portret i własny podpis.



Grafiki z serii „Tożsamość" wpisują się w szerszą grupę realizacji artysty, w których podjęta zostaje uniwersalna refleksja nad kondycją człowieka, który poddawany jest systemowej kontroli. Artysta posługuje się dokumentami stanowiącymi dowód najdalej posuniętej i tragicznej w skutkach formy opresji, jaką była nazistowska okupacja. Zbiurokratyzowana struktura III Rzeszy, skrupulatne ewidencjonowanie ludności, zwłaszcza ludności żydowskiej, służyły selekcji, zastraszeniu i represjonowaniu społeczeństwa. Totalitarne państwo nadawało tożsamość, posługując się kolorem i symbolem, które niejednokrotnie oznaczały wyroki śmierci. Dokumenty to forma przedłużenia kontroli władzy. Mimo że Sobocki wprowadza je do pracy w kontekście historycznym, faktycznie podejmuje problem czasów mu współczesnych i opresyjnego działania aparatu państwowego w dobie komunizmu.



W pracy „Tożsamość III" artysta posługuje się autoportretem. Jest to zabieg często spotykany w jego twórczości, szczególnie w malarstwie. Za pomocą własnego wizerunku Sobocki wypowiada się na temat tego, co go angażuje i dotyka. O swoich portretach powiedział: „Oto ja, który mogę być tobą”. Umieszczając swoją fotografię w dokumencie tożsamości, uwspółcześnia i uniwersalizuje problem, na który naprowadzają oryginalne wojenne karty.



Dorota Stolarska-Kultys

Leszek Michał Sobocki

Urodził się w Częstochowie. Malarz, grafik, twórca envirnoment. Autor tekstów i poezji. W latach 1953-1956 studiował na wydziale grafiki propagandowej w Katowicach, w latach 1956-1959 na wydziale malarstwa ASP w Krakowie w pracowni Wacława Taranczewskiego, a w latach 1959-60 na wydziale reżyserii PWSTiF w Łodzi. Współzałożyciel i członek grupy Wprost, w latach 1966-1986 uczestniczył w jej 19 wystawach, wspólnie z kolegami (M. Bieniaszem, Z. Grzywaczem, J. Waltosiem) otrzymał Nagrodę Krytyki Artystycznej im. C.K. Norwida za wystawę w 1967 roku oraz Nagrodę Muzeum Archidiecezji Warszawskiej za wystawę w 1984. W latach 80. uczestnik Ruchu Kultury...