Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

Wykonany ołówkiem na kremowym kartonie „Autoportret" powstał najprawdopodobniej w okresie studiów malarskich, które Zbigniew Tymoszewski odbywał w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych lub tuż po ich zakończeniu w 1952 roku. Będąc na ASP, artysta uczęszczał do pracowni Jana Cybisa – słynnego kolorysty. Uchodził za jednego z jego najzdolniejszych uczniów. W jego wczesnych pracach widoczne są wpływy mistrza, jednak Tymoszewskiemu udało się wypracować własny, niepowtarzalny styl.

Prezentowany rysunek ukazuje popiersie autora w ujęciu frontalnym. Zarys postaci określony został mocnym momentami konturem, wypełnionym pionowymi i poziomymi pociągnięciami ołówka. Tworzą one wrażenie faktury, która z czasem stanie się istotnym aspektem malarskich prac artysty. Prawa strona twarzy ginie w cieniu rzucanym przez asymetrycznie ułożony beret, nadając fizjonomii młodego artysty wyraz surowości i dramatyzmu. W ciemności ukryte są również oczy, w których dostrzec można niepokój i lęk podszyte smutkiem, jak gdyby zapowiedź tragicznej samobójczej śmierci autora. Autoportret, obok pejzażu i martwej natury, był jednym z motywów najchętniej podejmowanych przez Tymoszewskiego w okresie studiów i tuż po nich. Znane są przede wszystkim jego malarskie ujęcia tego tematu, utrzymane w ciemnej zgaszonej kolorystyce i podobnie ascetyczne jak omawiany rysunek. Tadeusz Dominik – kolega artysty z Akademii, określił ten okres w twórczości Tymoszewskiego „figuracją analityczną”, zwracając uwagę na unikatowe piękno zawarte w surowości powstających wówczas autoportretów.