Piotr Kurka
Siedzący
Datowanie: | 1988 |
Technika: | technika własna |
Rozmiar: | wys. 90 cm, szer. 75 cm, dług. 120 cm |
Sposób nabycia: | dar |
Data nabycia: | 13.12.1988 |
Numer inwentarzowy: | MS/SN/R/417/1-2 |
Dzieło dostępne na ekspozycji: | tak |
Opis dzieła
„Siedzący" to rzeźba ukazująca postać męską siedzącą, czy wręcz zatopioną, w starym fotelu. Oba elementy zostały w całości wykonane z czerwonego aksamitu pokrytego czarną farbą. Postać sprawia wrażenie zespolonej z fotelem. Jest pozbawiona głowy, której miejsce zostało przykryte grubą warstwą materiału. Na prawej stopie znajduje się męski but, lewa zastąpiona została głową wilka. W złączonych dłoniach postać trzyma czarną ramkę ze starą fotografią ukazującą dziecko z psem. Rzeźba zdaje się przynależeć do obszaru marzeń sennych, lęków, fantazji i baśni. Ukazana sytuacja, postać i fotel są na wpół realistyczne, na wpół tajemnicze i nierzeczywiste, jak gdyby pochodziły z innego świata. Jest coś niepokojącego w dobrze znanym, nieco staroświeckim i jakby wyciągniętym z lamusa, meblu pochłaniającym siedzącą na nim postać. Trudno oprzeć się wrażeniu, że z czasem wchłonie ją w całości i wspólnie przejdą do przeszłości. Rzeźba wyraża nasze pierwotne lęki (jak lęk przed śmiercią), co sugerować może głowa wilka, która się do nich odwołuje. Tym, co jednak może uchronić nas przed odejściem w zapomnienie, są wspomnienia, które sytuują się ponad śmiercią. W pracy opartej o metaforę i tajemnicze symbole, nawiązuje do nich ramka ze zdjęciem z dzieciństwa.
To jedna z możliwych interpretacji „Siedzącego", który – podobnie jak inne prace Kurki – przepełniony jest dużym ładunkiem poezji i niedopowiedzeniami wymykającymi się jednoznacznemu odczytaniu. Poszczególne elementy to rodzaj słów-obrazów i metafor-gestów, które składają się na rzeźby-poematy działające na wyobraźnię odbiorcy. Artysta pozostawia mu pole do indywidualnej interpretacji opartej na przeczuciach, intuicji i wspomnieniach. Balansowanie na granicy skojarzeń i niejasności wiąże się z przekonaniem autora, że istotnym aspektem sztuki jest tajemnica. W rozmowie z Markiem Wasilewskim, Kurka, odwołując się do myśli Heideggera, który pisze, że sztuka sama w sobie jest zagadką, przytacza cytat: „porzucamy roszczenie do rozwiązania zagadki, zadanie polega na jej dostrzeżeniu” (Martin Heidegger, „O źródle dzieła sztuki", 1977). Posługując się przedmiotami ze swojego otoczenia lub takimi, które sam wytwarza, artysta zmienia ich znaczenie i wyznacza im funkcję narzędzi magicznych odwołujących się do wspomnień. Narzędzia te nie dają jednak jednoznacznych odpowiedzi, ale stanowią jedynie wskazówkę dla naszej intuicji.
Dorota Stolarska-Kultys