Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

Marek Chlanda, jak sam mówi, przypatruje się rzeczom i swojemu otoczeniu z ołówkiem w ręku. Rysunek to dla niego zapis, notatka z obserwacji. Jego realizacje, zarówno z obszaru grafiki, jak i rzeźby, są często motywowane własnymi doświadczeniami, stanowią aluzję do przeżyć i emocji, przeczytanych lektur czy odbytych podróży. Nie inaczej jest z pracą „Rozwój wypadków w Vitznau", w której autor przywołuję formy zaczerpnięte z natury. Osadzenie ich w określonej przestrzeni – wspomnianej w tytule szwajcarskiej gminie Vitznau – może odnosić się do konkretnego prywatnego przeżycia czy krajobrazu.

Praca składa się z dwóch grafik, na których ukazany został konar drzewa i zaznaczona dynamika jego ruchu w dół, jak gdyby po obwodzie koła. Jednocześnie na obu rysunkach autor wykreślił delikatne linie wyznaczające kąty: ostry i prosty, w miejscach, w których potencjalnie może się znaleźć przesuwający się konar. Korespondują one ze znajdującą się niżej na planszy formą trójkąta. Jej krawędzie wyznaczają czarne nitki, a środek z wyraźnie zaakcentowaną na biało wysokością wypełnia czarny tusz. Zestawiając formę ograniczą zaczerpniętą z natury z rysunkiem technicznym figury geometrycznej, Chlanda akcentuje obecność w przyrodzie geometrii, której przejawy widoczne są w liniach, kątach i kształtach. Rysunek umożliwia mu zarazem dokonanie syntezy indywidualnego doświadczenia z uniwersalnością kształtów. Figury geometryczne to dla artysty archetypy, wzorce, które w jego pracach przeżywają metamorfozy i zyskują nowe zmysłowe wcielenia. W „Rozwoju wypadków w Vitznau" nawiązują do tego również ledwie widoczne, napisane odręcznie ołówkiem notatki: „to zniknie” i „to pozostanie”. Pierwsza odnosi się do grafik stanowiących zapis efemerycznych doświadczeń natury, w których kształty urzeczywistniają się w swoich kolejnych wcieleniach jako znaki w pejzażu. Druga wskazuje na zdecydowaną czarną formę trójkąta ukazaną jako niewzruszona i „odwieczna” figura geometryczna.

„Rozwój wypadków w Vitznau" powstał w tym samym roku, w którym Chlanda pracował nad obszerną serią „XIII" (1978) złożoną z ponad osiemdziesięciu prac, w założeniu mających podejmować ten sam wątek zestawienia geometrii i organiczności.