Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

Opis dedykowany osobom ze spektrum autyzmu

Jiři Kolář zrobił dzieło z gotowych przedmiotów. On wziął dwa prawdziwe żelazka – jedno duże, drugie małe. Żelazka są starego typu, nie działają na prąd. Żelazka są stare, są bezużyteczne / nieużyteczne. 

Obydwa żelazka Jiři Kolář okleił wyciętymi kawałkami gazety. Zrobił to bardzo dokładnie. Żelazka stoją na desce. Deska też jest oklejona gazetą. Cała praca jest czarno – biała. 

Praca ma tytuł  Matka i córka. Jiři Kolář widzi w dużym żelazku matkę,  a w małym żelazku widzi córkę. To matka – żelazko i córka – żelazko. Ta praca jest śmieszna. 

Jiři Kolář użył gazety ze słowami. Słowa można przeczytać. Pocięte kawałki gazety nie tworzą historii. To przypadkowe słowa.  Słowa z gazet tworzą nowe dziwne zdania. Jiři Kolář nazywał swoje prace „poematami”.

Dzieło sztuki Matka i córka to niespodzianka. To bezużyteczne żelazka.  To rodzina. To książka. 

Autor skryptu: Agnieszka Wojciechowska-Sej

Opis kuratorski:

Na płaskim blacie umieszczono dwa staroświeckie żelazka, szczelnie pokryte wraz z podłożem delikatnym ornamentem ze słów. Drobne, zadrukowane kawałki papieru odbierają przedmiotom ich dosłowne znaczenie. Przy próbie odczytania pojedyncze litery zamazują się, a słowa tracą czytelność. Swoimi przedmiotami-poematami Kolař „wytrąca” widza z codziennej rutyny czytania świata i w dowcipny sposób włącza rzeczywistość w obszar sztuki. W Matce i córce prowokuje pytania na temat roli społecznej kobiet, ich miejsca i obowiązków skupiających się wokół prac domowych. Kolař był czeskim poetą, dramaturgiem i artystą konceptualnym, specjalizującym się w technice kolażu i asamblażu. Obie techniki polegają na tworzeniu płaskich lub przestrzennych kompozycji z różnych elementów, w tym z gotowych przedmiotów. Najczęściej stosowaną przez niego odmianą kolażu, użytą także w tej pracy, był chiasmage, w którym mnóstwo drobnych strzępków lub ścinków tekstu jednolicie pokrywa powierzchnię wykorzystywanych przedmiotów. W tej pracy dodatkowo artysta korzysta z crumplage’u – używa zmiętych gazet i zdjęć.

Aleksandra Janiszewska (Cytat za: Korespondencje. Sztuka nowoczesna i uniwersalizm, red. Jarosław Lubiak, Małgorzata Ludwisiak, Muzeum Sztuki w Łodzi, Łódź 2012, s. 458).