Tadeusz Mysłowski
Avenue of the Americas
Datowanie: | 1974 |
Technika: | serigrafia |
Rozmiar: | wys. 104 cm, szer. 150 cm |
Sposób nabycia: | zakup |
Data nabycia: | 28.05.1975 |
Numer inwentarzowy: | MS/SN/GR/906 |
Dzieło dostępne na ekspozycji: | tak |
Opis dzieła
„Avenue of the Americas" to serigrafia na papierze przedstawiająca układ pionowych, czarnych pasów różnej szerokości i linii poziomych tworzących różnorodną siatkę kratek. Praca pochodzi z noszącej taki sam tytuł teki grafik, nad którymi artysta pracował w latach 1973–1979.
Kiedy w 1970 roku Tadeusz Mysłowski po raz pierwszy znalazł się w Nowym Jorku na Avenue of the Americas (zwanej również Szóstą Aleją), stwierdził, że jest to przestrzeń, w której wcielone zostały architektoniczne zasady Miesa van der Rohe. Niemiecki modernista postrzegał idealne miasto jako monolityczą formę – ścisłą siatkę architektoniczną stworzoną z kombinacji ulic i nowoczesnych budynków o geometrycznych formach. Mysłowski zapragnął przywrócić tę koncepcję sztuki do życia. Nowy Jork stał się dla niego przedmiotem refleksji i materią działań artystycznych. W serii prac „Avenue of the Americas" poddawał transformacji urbanistyczno-architektoniczną topografię fragmentów Manhattanu, analizując jego perspektywy, panoramy i plany. Redukując i uogólniając znaczenia dążył do osiągnięcia uniwersalnej struktury geometrycznych relacji, układu wyabstrahowanych linii i pasów tworzących formę siatki. Z czasem miejsce abstrakcji geometrycznej zajęły w twórczości Mysłowskiego konstrukcje organiczne. Momentami wręcz biologiczne kształty pozostawały jednak zawsze w relacji do pierwotnego rysunku siatki.
W swoich działaniach artysta posługiwał się techniką korzystającą z procesów obróbki fotograficznej błony światłoczułej, postrzegając fotografię jako jedyne medium, które jak zauważał „jest w stanie wyzwolić te istotne uwięzione w siatce nowe struktury” (Tadeusz Mysłowski, „Towards Organic Geometry", 1972-1994, New York City 1994). Wartością mechanicznej reprodukcji była wpisana w nią „przypadkowość”, zakładająca minimalną ingerencję artysty w proces transformacji i ostateczną metamorfozę. Masłowski dążył do tego, by forma, której znaczenia zostały zredukowane w procesie abstrahowania, mogła swobodnie obrastać w nowe sensy.
Już w trakcie prac nad cyklem „Avenue of the Americas", artysta odwiedził nowojorską pracownię zmarłego w 1944 roku Pieta Mondriana. Miał wówczas okazję zagłębić się w interesującą go transformację kształtu w przestrzeni i strukturę myślenia artystycznego jednego z prekursorów abstrakcjonizmu. W pracowni artysty Masłowski spostrzegł, że również Mondrian patrzył na Nowy Jork jako na układ geometryczny. Tym samym znalazł potwierdzenie dla opracowywanej przez siebie serii.
Dorota Stolarska-Kultys