Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

Grafika zastępcza dla video
Grafika zastępcza dla video
Odosobnienie

Janusz Przybylski

Odosobnienie

Udostępnij:
Datowanie: 1971
Technika: rysunek
Rozmiar:wys. 52 cm, szer. 68,5 cm
Sposób nabycia:zakup
Data nabycia: 01.07.1971
Numer inwentarzowy:MS/SN/RYS/356
Dzieło dostępne na ekspozycji:tak

Opis dzieła

Wykonany kredkami na papierze rysunek „Odosobnienie" to kompozycja o mocno ograniczonej do bieli, czerni i rozbielonego seledynu palecie barwnej. W jej centrum znajduje się sześcienna konstrukcja o bokach sugerujących mur, pozbawiona frontowej i górnej ściany. W tym wnętrzu artysta umieścił zdeformowaną postać kobiecą o precyzyjnie oddanej linii nóg i „rozpływającym” się korpusie. Na nią nałożony został płaski cień męskiego popiersia ukazanego profilem. Z tym mocno zgeometryzowanym i surowym elementem kompozycji kontrastuje stanowiący jego tło rysunek naturalistycznie ujętych bujnych drzew. W prawym dolnym rogu umieszczone zostały wizerunki ptaków. Janusz Przybylski zestawił w pracy elementy będące wytworem imaginacji i cytaty z natury. Posłużył się też deformacją symbolizującą rozpad postaci i jej zniewolenie. Kompozycja ma wydźwięk metaforyczny. Artysta odnosi się w niej do tego, co angażuje go najbardziej – człowieka i człowieczeństwa. W swojej twórczości Przybylski zagłębia się w psychologię jednostki i jej uwikłanie w codzienność, narzucone normy społeczne i relacje. Ukazane w uproszczony, wręcz sylwetowy sposób postacie odsyłają do tego, co poza obrazem. W nienachalny sposób skłaniają do refleksji, która, jak w przypadku omawianego rysunku, może dotyczyć samotności i wyobcowania. Wprowadzając element natury, tak silnie kontrastujący z surową formą muru odgradzającego od niej człowieka, artysta ukazuje go jako intruza w jej świecie. To odautorski komentarz dotyczący rzeczywistości, w której żyjemy i którą sami tworzymy. W jednej ze swoich licznych notatek Przybylski pisał: „Istotą mojego działania jest przywołanie wspomnienia /wzruszenia/ kiedyś przeżytego lub wywołanie nowego doznania wspartego wiedzą o przyrodzie”. W jego twórczości wywołaniu wzruszenia służą przedmioty przedstawione w dziele. Mają one uruchomić proces działania wyobraźni. Nie każdy z elementów – gotowych obiektów, jak gdyby wklejonych w kompozycję, da się racjonalnie wytłumaczyć. Pojawiają się one w głowie artysty, a następnie są przenoszone na obraz. W tego typu działaniu pobrzmiewają echa surrealizmu.


Dorota Stolarska-Kultys

Janusz Przybylski

Malarz i grafik. Uważany jest przez wielu krytyków za jednego z najbardziej samodzielnych przedstawicieli polskiego malarstwa nowej figuracji. W swojej twórczości silnie inspirował się dorobkiem Francisa Bacona i Ronalda Brooka Kitaja. Kształcił się w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych pod kierunkiem Aleksandra Kobzdeja (dyplom z wyróżnieniem uzyskał w 1963 roku). Był także pedagogiem w macierzystej uczelni. Przez krótki czas interesowała go abstrakcja ekspresyjna i malarstwo materii. Tuż po studiach, w latach 1964–65, pracował nad własnym warsztatem artystycznym i odrzuciwszy wcześniejsze doświadczenia skupił się  mocno na sztuce...