Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

Grafika zastępcza dla video
Grafika zastępcza dla video
Via Crucis

Julian Raczko

Via Crucis

Udostępnij:
Datowanie: 1989
Technika: druk atramentowy
Rozmiar:wys. 213,5 cm, szer. 25 cm
Sposób nabycia:zakup
Data nabycia: 19.04.1991
Numer inwentarzowy:MS/SN/RYS/1667
Dzieło dostępne na ekspozycji:tak

Opis dzieła

Praca „Via Crucis" to czternaście rysunków komputerowych wydrukowanych na cienkim papierze z perforacją. Przedstawiają różne układy jednej lub dwóch czarnych linii na białej płaszczyźnie. Początek stanowi kompozycja złożona z wszystkich pozostałych kombinacji. Julian Raczko nawiązał w pracy do przedstawień tak zwanych czternastu stacji drogi krzyżowej - znanej z ikonografii katolickiej, symbolicznej prezentacji ostatnich wydarzeń z życia Jezusa Chrystusa, które doprowadzają do jego śmierci na krzyżu. Robi to jednak posługując się językiem abstrakcji geometrycznej, pozwalającym na syntetyczne ujęcie oparte o znaki plastyczne. Głównym budulcem jest tu linia, zajmująca istotne miejsce w całej twórczości artysty. W omawianej pracy tworzone za jej pomocą układy odwołują się do poszczególnych doświadczeń związanych z kolejnymi etapami drogi krzyżowej. Rozpoczyna ją linia pozioma nawiązująca do tego, co ziemskie i cielesne, a kończy pionowa odwołująca się do duchowości . W dwunastej kwaterze odpowiadającej stacji ukazującej ukrzyżowanie Chrystusa, pojawia się mający charakter piktogramu motyw krzyża symbolizującego cierpienie i związaną z nim przemianę. W ujęciu metafizycznym spotykają się w nim sfera przeżyć duchowych (linia wertykalna) i świat wartości materialnych (linia horyzontalna). Jest to znak uniwersalny, czytelny niezależnie od kultury i religii. Podobnie, jak w wielu innych pracach, artysta odwołał się tu do tradycji sztuki średniowiecznej. Podjął podobne archetypiczne zagadnienia, korzystając jednak z innych niż w średniowieczu środków wyrazu. Ważną rolę w tej pracy odgrywa również oszczędna kolorystyka ograniczona do czerni i bieli - traktowanych przez artystę z jednej strony jako opozycja, z drugiej zaś jako wartości komplementarne. Czerń linii symbolizuje materię, świetlista biel kartki ducha, a jednocześnie razem tworzą pierwotną jedność łączącą początek i koniec. Zgodnie natomiast ze średniowiecznym znaczeniem barw, czerń może być odczytywana jako obraz bólu i cierpienia, natomiast biel jako światło i życie. W swojej twórczości Raczko posługuje się językiem abstrakcji geometrycznej, bowiem to właśnie ona pozwala mu najlepiej wyrazić konkretne, często bardzo ogólne i uniwersalne myśli i idee, które są według niego najistotniejszym aspektem dzieła.


Dorota Stolarska-Kultys

Julian Raczko

Malarz, grafik, autor instalacji. Absolwent Politechniki Warszawskiej, gdzie w latach 1960–71 pracował, jako asystent. W 1963 roku zaczął prywatne studia malarskie pod kierunkiem Jana Betleya  i Aleksandra Kobzdeja. Dwa lata później miał pierwszą wystawę w warszawskim Salonie Debiutów. Od 1989 prowadził zajęcia z rysunków na Wydziale Grafiki warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. W 1975 roku wystawiał w ramach sympozjum "Złotego Grona" w Zielonej Górze. W 1980 otrzymał Nagrodę Krytyki Artystycznej im. C.K. Norwida. Prace  Raczki  były również eksponowane na wystawach i projektach zbiorowych powstających w kręgu badaczki sztuki geometrycznej,...