Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

„Prototyp stołu kawiarnianego Ibuka" to jedna z dwóch prac znajdujących się w zbiorach Muzeum Sztuki w Łodzi autorstwa mieszkającego w Nowym Jorku, brytyjskiego postmodernisty Liama Gillicka. Obie realizacje, prezentowane podczas odbywającej się w 1995 roku wystawy „Nowa Sztuka w Wielkiej Brytanii", powstały w odniesieniu do idei zawartych w książkach napisanych przez artystę: powieści „Erasmus Is Late" (1995) oraz powstałego na jej podstawie musicalu „Ibuka!" (1995). W książkach Gillick snuje opowieść o londyńskim przyjęciu z gośćmi z różnych epok historycznych, wśród których znalazły się takie postaci jak Robert McNamara – były Sekretarz Obrony Narodowej Stanów Zjednoczonych za prezydenta Kennedy'ego, a później przedstawiciel Banku Światowego; Masaru Ibuka – współzałożyciel firmy Sony; Elsie McLuhan – matka Marshalla McLuhana oraz mówczyni publiczna specjalizująca się w przypowieściach moralnych; Murry Wilson – autor piosenek i ojciec Briana Willsona, lidera zespołu The Beach Boys. Gospodarzem kolacji jest tytułowy Erasmus – starszy brat Charlesa Darwina, „wolnomyślicielski opiumista z czasów gregoriańskich”, jak opisuje go Gillick. Jemu poświęcona jest druga instalacja zatytułowana „Prototyp tablicy informacyjnej Erasmusa".

W omawianej pracy artysta w luźny sposób nawiązuje do zasiadających przy stoliku gości,. Wskazują na to cztery filiżanki do kawy umieszczone na sugerujących blat, znajdujących się jedna nad drugą, dwóch płytach wiórowych. Na środku, pomiędzy filiżankami, umieszczone zostały książki. Zgromadzeni przez Gillicka nieprzypadkowi bohaterowie służą temu, by ukazać wpływ postaci drugoplanowych na przyszłość. To figury przy pomocy których artysta ujawnia zaprzepaszczoną spuściznę Oświecenia i zwraca uwagę na implikacje wynikające z braku dokonania rewolucyjnych zmian w Wielkiej Brytanii pod koniec XVIII wieku. Gillick podejmuje się tu również krytyki neoliberalnego społeczeństwa.

Instalacja nie jest ilustracją powieści, ale rodzajem rekwizytu pozostającego w luźnej korelacji z narracją. Odrzucając logikę przyczynowo-skutkową, zaburzając chronologię, prace Gillicka proponują różnorodne potencjalne scenariusze, mające odzwierciedlać zniuansowane konteksty, w których realizowane są abstrakcyjne idee. Artysta pyta w nich "Co by było, gdyby?", ale nie daje jednoznacznej odpowiedzi. Pytanie to znajduje również odzwierciedlenie w samej strukturze prac artysty, których forma i przeznaczenie pozostają często ze sobą w konflikcie. Jest tak również w przypadku „Prototypu stołu kawiarnianego Ibuka", który jest zbyt niski i zbyt rozległy, by można było z niego korzystać w pozycji siedzącej lub stojącej. Jest anomalią, która wymusza niewygodne zachowania i ponownie skłania do zadania pytania „Co by było, gdyby?".

Praca została podarowana Muzeum Sztuki w Łodzi przez artystę po wystawie „Nowa Sztuka w Wielkiej Brytanii".