Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

Grafika zastępcza dla video
Grafika zastępcza dla video
Gwoździec 93

Janusz Leśniak

Gwoździec 93

Udostępnij:
Datowanie: 1993
Technika: fotografia barwna
Rozmiar:z passe-partout: wys. 45 cm, szer. 35 cm; bez passe-partout: wys. 21,1 cm, szer. 30,1 cm
Sposób nabycia:dar
Data nabycia: 20.09.1994
Numer inwentarzowy:MS/SN/F/2614
Dzieło dostępne na ekspozycji:tak

Opis dzieła

Fotografie należą do najbardziej rozpoznawalnej w twórczości Janusza Leśniaka grupy prac, zwanych „leśniakami”, stanowiących zapis obecności cienia uchwyconego w momencie fotografowania. Od drugiej połowy lat 80. artysta jest konsekwentnie skupiony tylko i wyłącznie na tym temacie. Prezentowany zbiór to prace wykonane w latach 90. w kolorze. Leśniak zaczął stosować go w 1993 roku, wcześniej fotografował w czerni i bieli. Obszerna reprezentacja wcześniejszych realizacji również znajduje się w zbiorach Muzeum Sztuki w Łodzi. Wiele czarno-białych fotografii pozostawało bez tytułu, często nie wiadomo jaka jest ich lokalizacja. Wraz z zastosowaniem koloru przestrzenie, w których pojawia się cień autora, przestały być anonimowe. Przy każdej fotografii Leśniak podaje miejsce i datę powstania, jak gdyby kolor czynił je konkretnymi i wyjątkowymi.



Pojawienie się koloru wypłynęło z potrzeby nasycenia prac intensywniejszą ekspresja niemożliwą do uzyskania przy zastosowaniu nawet najbardziej kontrastowej czerni i bieli. Harmonijna i oszczędna forma i charakteryzujący wcześniejsze fotografie nastrój wyciszenia zastąpione zostały przez kompozycje znacznie bardziej ożywione. Mimo że kolor zaczął odgrywać w nich naczelną rolę, autor niezmiennie posługiwał się światłem i cieniem by wydobywać poszczególne elementy i budować relację pomiędzy nimi, a własnym cieniem. Kolor nie zaburza czystych kompozycji konstruowanych w oparciu o plamy światła i ciemniejsze przestrzenie poza nimi, ale stanowi ich dopełnienie. Leśniak ogranicza paletę barwną do odcieni zieleni, brązów, ugrów i żółci. Ich natężenie buduje nastrój fotografii, pozwala na rozpoznanie pory dnia. Subiektywny zapis wspomnień, marzeń, przeżyć, zapachów i dźwięków staje się bardziej namacalny. Obrazy nic nie tracą, stanowią taką samą poetycką rejestrację rzeczywistości, jak fotografie czarno-białe. Obserwujemy wizualizację świata myśli i emocji autora, jego, jak sam go określał, „krajobraz wewnętrzny”. Kolor sprawia, że doznania te stają się jedynie bardziej intensywne.


Dorota Stolarska-Kultys

Janusz Leśniak

Fotograf i twórca animacji filmowych. Urodzony w Krakowie. W 1967 zaczął pracować jako asystent, a następnie jako operator filmowy w TVP Kraków (do 1969), gdzie zajmował się głównie reportażem. Współpracował m.in. z Maciejem Szumowskim przy cyklu Polska zza 7 miedzy. Jest autorem pierwszego reportażu filmowego z autentycznej akcji GOPR w Tatrach. Brał udział w kilkumiesięcznej wyprawie naukowej do Afryki. W 1977 roku otrzymał dyplom Związku Polskich Artystów Fotografików. W latach 70. interesował się przede wszystkim reportażem fotograficznym oraz realizował portrety i akty eksperymentując z deformacją optyczną. Na przełomie lat 70....