Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

„Konstrukcja z beczek: podwójna krzywizna pod kątami prostymi" to rzeźba wykonana z osmalonych fragmentów (klepek) pochodzących ze starych dębowych beczek. Jest to jeden z wielu wariantów prac noszących ten sam tytuł, nad którymi autor pracował w latach 1963-64. Dla wszystkich punktem wyjścia była dębowa beczka. Ten banalny i dobrze znany przedmiot stanowi odniesienie dla powstających konstrukcji. Artysta bada zagadnienia percepcji i zmieniające się relacje form w przestrzeni i czasie. Każda z aranżowanych konstrukcji inaczej oddziałuje na przestrzeń i na odbiorcę. Wykorzystanie rozpoznawalnych elementów nie daje zapomnieć o ich pierwotnym przeznaczeniu. Uświadamia to odbiorcy, że nadany kształt nie jest stały, ale może ujawnić się w przestrzeni również na inne sposoby. Prace Rabinowitch to, jak sam mówi, „rodzaj choreografii dla oka”. Każdy z wariantów inaczej definiuje przestrzeń. Artysta odrzuca jej abstrakcyjne pojmowanie. Podobnie jak większość jego rzeźbiarskich realizacji, „Konstrukcja z beczek" przeznaczona jest do prezentowania bezpośrednio na podłożu. Jej usytuowanie osadzone jest w matematycznym i geometrycznym postrzeganiu przestrzeni i formy w „podwójnej krzywiźnie pod kątami prostymi”. Odbiorca musi wchodzić z rzeźbą w liczne relacje, dlatego jej umiejscowienie powinno umożliwiać zajęcie różnych punktów widzenia. Artysta dąży do tego, co stanowi sedno jego działalności, a więc do uporządkowania przestrzeni i nasycenia jej konkretem w oparciu o relacje między widzem i obiektem. Konstrukcja z beczek jest również tytułowana „Aszkenazy II". W ten sposób nazwane zostały wszystkie prace z cyklu, którym autor nadał dodatkowo kolejne numery. To wynik fascynacji Rabinowitcha książką „Bracia Aszkenazy" Izraela Jehoszuy Singera (brata noblisty Isaaca Bashevisa Singera), której akcja rozgrywa się w Łodzi przełomu XIX i XX wieku, ukazując jej rozkwit i upadek. Rzeźby z cyklu „Konstrukcja z beczek" zostały przeznaczone dla łódzkiego Muzeum, dlatego autor w tytule nawiązał do książki, w której zobrazowana została historia miasta. Ten sam tytuł, „Aszkenazy A-N", nadany został zespołowi czternastu rysunków, które podobnie jak rzeźby z beczek mają na celu zintensyfikowanie procesu widzenia u odbiorcy konfrontującego się z dziełem. Prace ołówkiem na kartonie powstały dwadzieścia lat później, ale tak, jak „Konstrukcja z beczek" analizują rożne możliwości orientacji w przestrzeni. Rysunki przedstawiają układ łuków, są lekkie i oszczędne, ledwo widoczne, a różnice między poszczególnymi planszami bardzo subtelne. Pojedyncze elementy na kartce wskazują na to co zewnętrzne i niewidoczne, wchodzą w relację z widzem i – tak jak rzeźby – zmuszają oko odbiorcy do swego rodzaju gimnastyki. 

Dorota Stolarska-Kultys