Henryk Makarewicz
Wielki piec
| Datowanie: | 1950 - 1960 |
| Technika: | fotografia czarno-biała |
| Rozmiar: | wys. 40 cm, szer. 29.9 cm |
| Sposób nabycia: | zakup |
| Data nabycia: | 1987 |
| Numer inwentarzowy: | MS/SN/F/1931 |
| Dzieło dostępne na ekspozycji: | tak |
Opis dzieła
Fotografia ukazuje imponujący konstrukcyjnym rozmachem mechanizm – fabrykę pełną kominów, hal, rusztowań, zgiełku, hałasu i dymu. Należy do zbioru zdjęć dokumentujących budowę Nowej Huty, modelowego kompleksu przemysłowo- mieszkaniowego socjalistycznej Polski. Jako fotoreporter i operator Polskiej Kroniki Filmowej, Makarewicz odwiedził inne „wielkie budowy socjalizmu”. Były one dumą i wizytówką rządzącej krajem PZPR, a z czasem źródłem jej coraz większych, ekonomicznych i społecznych kłopotów.
Paradoksalnie "Wielki piec" może bez problemu funkcjonować jako praca o walorach czysto formalnych, uwolniona od socrealistycznego dydaktyzmu, który zakładał, że każde dzieło sztuki winno spełniać określone kryteria światopoglądowo-estetyczne, służyć doktrynie i wychowywać. Paradoksalnie, ponieważ "Wielki piec" jest jedną z fotografii dokumentujących budowę Nowej Huty, modelowej socjalistycznej dzielnicy budowanej od 1949 r. wśród szczerych pól, na przekór krakowskiemu konserwatyzmowi i zarazem na pokaz niedowiarkom kwestionującym zdolności nowego systemu. Fotografia ukazuje imponujący konstrukcyjnym rozmachem mechanizm – fabrykę pełną kominów, hal, rusztowań, zgiełku, hałasu i dymu. Makarewicz był zafascynowany bryłą i kompozycją tej futurystycznej „rzeźby”. Jako fotoreporter i operator Polskiej Kroniki Filmowej odwiedził też inne tzw. „wielkie budowy socjalizmu”. Były one dumą i wizytówką rządzącej krajem „robotniczej” partii, a z czasem źródłem jej coraz większych, ekonomicznych i społecznych kłopotów.
Maciej Cholewiński (Cytat za: Korespondencje. Sztuka nowoczesna i uniwersalizm, red. Jarosław Lubiak, Małgorzata Ludwisiak, Muzeum Sztuki w Łodzi, Łódź 2012, s. 822).
