Katarzyna Kobro
Kompozycja przestrzenna (2)
Datowanie: | 1928 |
Technika: | rzeźba |
Materiały: | stal, farby olejne |
Rozmiar: | wys. 50 cm, szer. 50 cm, głęb. 50 cm |
Sposób nabycia: | dar |
Data nabycia: | 15.12.1945 |
Numer inwentarzowy: | MS/SN/R/16 |
Dzieło dostępne na ekspozycji: | tak |
Opis dzieła
Opis dedykowany osobom ze spektrum autyzmu
Katarzyna Kobro zrobiła rzeźbę z metalu. Metal jest pomalowany w czarne, białe i szare prostokąty. Jest to rzeźba abstrakcyjna. Nie przedstawia rzeczy, roślin, zwierząt ani ludzi. Składa się z figur geometrycznych. Są to prostokąty połączone ze sobą pod kątem prostym. Zanim Katarzyna Kobro zrobiła swoją rzeźbę dokładnie obliczyła długości wszystkich odcinków. Rzeźba ma w dolnej części jedną kwadratową dziurę. Dziura ta przypomina drzwi, przez które wydawałoby się można by przejść. Niektóre prostokąty wystają poza rzeźbę. Możemy sobie wyobrazić, że dalej je przedłużamy. Rzeźba, poprzez wystające części i dziurę, łączy się z powietrzem, z przestrzenią.Aby poznać rzeźbę trzeba ją obejrzeć z każdego boku, z góry, z dołu. Można też zajrzeć przez dziurę przypominającą drzwi. Rzeźba Katarzyny Kobro może być pomysłem na budynek.
Autor skryptu: Małgorzata Wiktorko
Opis dedykowany osobom słabo słyszącym i niesłyszącym
Kompozycja przestrzenna (2) jest chronologicznie druga, autorska datowana i tytułowana. W 1940 roku sama artystka ocaliła ją przed zniszczeniem i przekazała tuż po wojnie Muzeum Sztuki w Łodzi. Wystawiana wielokrotnie, w tym w otoczeniu kilku innych Kompozycji przestrzennych, podczas „Wystawy Grupy Plastyków Nowoczesnych”, Warszawa-Łódź 1933.
„Strefę rzeźbiarska” tej kompozycji została wpisana w sześcian, który został podzielony wewnętrznie na osiem jednakowych sześcianów o bokach o połowę mniejszych. Elementami składowymi są prostopadłościenne względem siebie płaszczyzny. Łączą się one między sobą pionowo i poziomo, pod kątem prostym. Cała konstrukcja utrzymana w proporcji 1:1, zestawioną z 4 regularnych prostokątów ( w stałym stosunku 2:1), z których dwa „zewnętrzne” zostały połączone formą powstałą z kątowego nałożenia dwóch „wewnętrznych”. Takie podziały wyznacza też kolorystyka płaszczyzn ograniczona tutaj do czerni i bieli oraz neutralnej szarości. Kolor w optycznym i psychologicznym odbiorze, ma za zadanie zdematerializować kształty i uprzestrzennić cały system w dążeniu do równowagi i „jedności organicznej” z przestrzenią.
Katarzyna Kobro była jedną z inicjatorek Grupy a.r. Artystka uważała, że rzeźbę należy uwolnić od przymusu bycia bryłą. Według niej rzeźba stanowi równoprawny element przestrzeni, współistnieje z przestrzenią, która ją otacza i się z nią przenika. Każdy element kompozycji jest tak samo ważny.
Autor skryptu: Maja Pawlikowska
Opis kuratorski
Chronologicznie druga, autorsko datowana i tytułowana. W 1940 r. ocalona przez artystkę przed zniszczeniem i przekazana tuż po wojnie Muzeum w Łodzi. Wystawiana zapewne wielokrotnie, w tym w otoczeniu kilku innych zachowanych Kompozycji przestrzennych, podczas Wystaw Grupy Plastyków Nowoczesnych, Warszawa – Łódź 1933. Jej „strefę rzeźbiarską” limituje, co zauważył już J. Zagrodzki, konstrukcja „sześcianu podzielonego wewnętrznie na osiem jednakowych sześcianów o bokach o połowę mniejszych”. Wybrane, prostopadłościenne względem siebie płaszczyzny (boki, przekroje), wyznaczając te wyobrażeniowe przestrzenne podziały, stanowią „płaszczyzny rzutowe” dla zmaterializowanych w stali „kształtów przestrzennych”, powiązanych w trójwymiarową, asymetryczną Kompozycję przestrzenną. W efekcie mamy do czynienia z konstrukcją utrzymaną
w proporcji 1 : 1, zestawioną z 4 regularnych prostokątów (w stałym stosunku 2 : 1), z których dwa „zewnętrzne”
zostały połączone formą powstałą z kątowego nałożenia dwóch „wewnętrznych”. Takie podziały wyznacza też kolorys
tyczna dyspozycja płaszczyzn. Polichromia, zgodnie z teoretycznymi założeniami, ograniczona jest w tym przypadku do czerni
i bieli (kolory o silnej energii) oraz neutralnej szarości. Kolor, w optycznym i psychologicznym odbiorze, ma tutaj za zadanie zdematerializować kształty i uprzestrzennić cały system w dążeniu do stanu „równowagi pozadynamicznej” i „jedności organicznej” z przestrzenią.
(Zenobia Karnicka, cytat z katalogu: Katarzyna Kobro 1989-1951. W setną rocznicę urodzin, kat. wystawy, Muzeum Sztuki w Łodzi, Łódź 1998, s. 130 )
Katarzyna Kobro, Władysław Strzemiński, Centralne Biuro Wystaw Artystycznych ZPAP, Łódź, 1956-12-01 - 1957-01-01
Précurseurs de l'Art Abstrait en Pologne / Prekursorzy sztuki abstrakcyjnej w Polsce , Galerie Denise René, Paris, 1957-11-15 - 1957-12-15
Kunst in Polen von der Gotik bis heute, Kunsthaus, Zurich, 1974-06-26 - 1974-09-08
Konstruktivismen i Polen 1923-1936 r., Galleriet Kulturhuset, Stockholm, 1975-10-31 - 1976-01-06
L'Avanguardia Polacca 1910-1978, Palazzo delle Esposizione, Roma, 1979-01-27 - 1979-03-04
Konstruktivizam u Poljskoj 1923-1936 r., Muzej Savremene Umetnosti, Beograd, 1979-09-17 - 1979-10-10
Katarzyna Kobro (1898-1951). W setną rocznicę urodzin., 1998-10-21 - 1999-01-17
Adventures of Black Square Abstract Art and Society 1915 - 2015, 2015-01-15 - 2015-03-21
Kobro y Strzemiński. Prototipos vanguardistas, Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofia, Madrid, 2017-04-25 - 2017-09-18
Zagrodzki Janusz, Katarzyna Kobro i kompozycja przestrzeni, Warszawa : PWN, 1984 r, s. 81, 83.,Grzechca Ursula, Kobro (Katarzyna Kobro-Strzemińska) und die konstruktivistische Bewegung, Munster : Westfalische Wilhelms-Uniwersitat, 1986 r, s. 14.,Kobro Kat