Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

Grafika zastępcza dla video
Grafika zastępcza dla video
Portret Broniewskiego

Artur Nacht-Samborski

Portret Broniewskiego

Udostępnij:
Datowanie: lata 50. XX w.
Technika: rysunek
Rozmiar:wys. 18 cm, szer. 11,5 cm
Sposób nabycia:dar
Data nabycia: 24.10.1988
Numer inwentarzowy:MS/SN/RYS/1539
Dzieło dostępne na ekspozycji:tak

Opis dzieła

Praca zatytułowana „Portret Broniewskiego" to w rzeczywistości trzy szkice narysowane ołówkiem przez Artura Nachta-Samborskiego na zagiętym kilkukrotnie kartonie. Tytułowa praca znajduje się na awersie środkowego odcinka, dwie pozostałe na rewersie. Jedna z nich ukazuje mężczyznę w ciemnym swetrze rozmawiającego przez telefon, druga to bardzo schematyczny portret siedzącej postaci. Nacht-Samborski wykonywał setki szkiców, zachowały się jego liczne szkicowniki zapełnione mniej lub bardziej skończonymi wizerunkami ludzi, rysunkami martwych natur czy kompozycjami abstrakcyjnymi. Nie wszystkie projekty przybierały później formę skończonych obrazów.



„Portret Broniewskiego" ukazuje poetę z profilu, artysta nieco karykaturalnie uwydatnił niektóre cechy jego fizjonomii. Uwagę zwraca mocniej zaakcentowany podbródek i duży niezgrabny nos, a także charakterystyczny skos oczu. Trudno powiedzieć czy Nacht-Samborski rysował Broniewskiego „na żywo”, z pamięci czy też posługując się fotografią. Bardzo możliwe, że artysta mógł poznać poetę jeszcze przed wojną, kiedy obaj po klęsce wrześniowej przebywali we Lwowie. Prezentowany szkic może być wprawką do ukazującego Broniewskiego obrazu olejnego. W utrzymanej w złamanych zieleniach i szarościach kompozycji Nacht-Samborski przedstawił go w ujęciu do pasa, z twarzą zwróconą bardziej do widza. W obrazie cechy fizjonomiczne, tak mocno uwydatnione w rysunku, zostały przez autora nieco wygładzone.



Z dwóch pozostałych rysunków na uwagę zasługuje zwłaszcza szkic przedstawiający mężczyznę z telefonem. Jest to z dużym prawdopodobieństwem portret Nachta-Samborskiego. Można w nim rozpoznać cechy dla niego charakterystyczne: głębokie zakola, zaczesane do tyłu ciemne włosy i wydatny nos o szerokich nozdrzach oraz nieco przysadzistą sylwetkę. Taki wizerunek artysty zachował się na fotografiach z lat 50. i 60. Nacht-Samborski nie stronił od autoportretów. Znanych jest wiele obrazów, na których artysta uwiecznił sam siebie w różnych sytuacjach.



Ostatnia praca ukazująca bardzo szkicowo zarysowaną sylwetkę. Ze względu na układ ciała siedzącej postaci, przypomina ona obraz „Kobieta oparta o krzesło". Schematyczny charakter rysunku pozwala tu jednak jedynie na ciężkie do potwierdzenia domniemania.


Dorota Stolarska-Kultys

Artur Nacht-Samborski

Malarz i pedagog, członek „Komitetu Paryskiego”, Ocalały z Zagłady. Urodził się w Krakowie w rodzinie żydowskiej, jako syn Joela (Juliusza) Nachta i Sary z Weindlingów. Miał troje rodzeństwa. W 1917 roku podjął studia w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki, gdzie kształcił się pod kierunkiem Wojciecha Weissa. Po trzech latach przerwał studia, aby razem z Jankielem Adlerem wyjechać do Berlina, gdzie w czasie apogeum ruchu dadaistycznego poznał m.in. Raoula Hausmanna, jednego z pierwszych przedstawicieli sztuki abstrakcyjnej Otto Freundlicha i prawdopodobnie związanych z poznańską grupą Bunt Małgorzatę i Stanisława Kubickich,...

Inne dzieła tego artysty / artystki
Zobacz także
Powiązane obiekty