Roman Opałka
Twoje zaś potomstwo uczynię liczne jak ziarna pyłu ziemi
Datowanie: | 1970 |
Technika: | kwasoryt |
Rozmiar: | wys. 61,9 cm, szer. 49,3 cm |
Sposób nabycia: | zakup |
Data nabycia: | 06.1971 |
Numer inwentarzowy: | MS/SN/GR/540 |
Dzieło dostępne na ekspozycji: | tak |
Opis dzieła
„Twoje zaś potomstwo uczynię liczne jak ziarna pyłu ziemi" to jeden z dziewięciu kwasorytów z graficznej serii „Opisanie świata", nad którą Opałka pracował w latach 1968-1970. Oprócz omawianej pracy, w zbiorach Muzeum znajdują się także należące do cyklu: „Adam i Ewa", „Potop" i „Wieża Babel". Sięgając po motywy z Księgi Rodzaju, artysta zbudował własną, całościową wizję współczesnej cywilizacji, dla której kluczem interpretacyjnym jest bliska mu filozofia wschodu. Wątki zaczerpnięte z Biblii stanowią tu jedynie pretekst dla przekazania uniwersalnych zagadnień nurtujących ludzkość od tysiącleci. Odwołanie się artysty do relatywizmu charakteryzującego myśl dalekowschodnią sprawia, że prace z cyklu „Opisanie świata" cechuje wielowarstwowość. Niejednoznaczny wydźwięk prac potęgowany jest dodatkowo przez zastosowaną przez artystę oszczędną, syntetyczną, formę. Jak w monografii artysty zauważa Bożena Kowalska, jest to uniwersalny język służący wyrażeniu uniwersalnych treści. Struktura prac to przejaw fascynacji Opałki problemem jedności wobec wielości, której źródeł również należy szukać w filozofii wschodu. Zainteresowanie to znajduje swój wizualny wyraz w wypełnianiu płaszczyzny drobnymi, powtarzalnymi motywami. W „Opisaniu świata" dostrzec można na tym polu analogię z najsłynniejszą pracą artysty, monumentalnym cyklem tzw. „obrazów liczonych” wypełnionych linearnym zapisem cyfr odnoszących się do mijającego czasu życia autora.
„Twoje zaś potomstwo uczynię liczne jak ziarna pyłu ziemi" to ostatnia grafika z serii. Rozdrobniona masa znaków graficznych rozlewa się po całej planszy, aż do jej krawędzi. Przy dolnej i górnej granicy dostrzec można ludzkie twarze stłoczone jedna obok drugiej w układzie przypominającym stos czaszek. Struktura jest nieregularna, formy graficzne zlewają się w masie, ciemniejąc, i na nowo odradzają w innym miejscu, nasycając płaszczyznę jasnością. W obszarach największego zagęszczenia powstaje ciemna falująca „otchłań” wyglądająca jak kurz lub pył. Opałka odwoływał się tu do zawartych w tytule słów, które Bóg wypowiedział do Abrahama, czyniąc go ojcem narodów związanych z trzema wielkimi religiami monoteistycznymi: judaizmem, chrześcijaństwem i islamem. Podobnie jak w innych pracach z cyklu, rośnięcie i zanikanie ludzkich kształtów to wyraz wyznawanej przez autora koncepcji nieskończoności. Opałka nawiązywał w niej do filozofii wschodu, w której jednostka ludzka jest postrzegana jako ziarnko pyłu uwikłane w przemienne cykle wszechświata. Ich rytm, oparty o zniszczenie i odradzanie, można dostrzec w zróżnicowanym zagęszczeniu form.
Praca została nabyta do zbiorów Muzeum Sztuki w Łodzi bezpośrednio od artysty.
Dorota Stolarska-Kultys