Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

Seria czarno-białych drzeworytów wykonanych przez Wiktorię Goryńską na cieniutkim papierze należy do cyklu poświęconego dziejom Joanny D' Arc. Wpływ na powstanie pracy miał obecny na początku lat 20. XX wieku wzrost zainteresowania życiem francuskiej świętej, związany z ówczesnym jubileuszem jej historycznych zasług oraz kanonizacją w 1920 roku.

Na wczesnym etapie twórczości Goryńska często podejmowała się tematyki religijnej realizując prace ukazujące m.in. oryginalne wizerunki Madonn. W tym samym czasie tworzyła też cykle rycin o charakterze narracyjnym, ilustrując teksty literackie, a szczególnie mroczne legendy skandynawskie. Taki kierunek zainteresowań miał swoje źródła w dzieciństwie, które artystka spędziła w Anglii, obcując z książkami ilustrowanymi w duchu ruchu Arts and Crafts. Jej styl ukształtował się pod wpływem drzeworytu angielskiego i artystów z kręgu prerafaelitów, dla których źródłem inspiracji były legendy arturiańskie, tematyka biblijna i poezja. Zilustrowane przez nią dzieje Joanny D' Arc łączą w sobie zarówno wątki religijne, jak i historyczno-legendarne, przy czym Goryńska skupiła się w omawianym cyklu znacznie bardziej na tych pierwszych, nie tracąc jednak z pola widzenia narracyjności.

Forma drzeworytów nawiązuje do tradycji obrazowania losów świętych z wczesnego średniowiecza. Artystka z czarnego tła wydobywa delikatnym jak koronka rysunkiem postaci i najdrobniejsze detale, posługuje się drobnymi kreskami i plamkami, a jednocześnie używa monumentalizacji by komponować i kontrastować plany. Kolejne prace ilustrują następujące po sobie kluczowe wydarzenia z życia Joanny D' Arc: wizję podczas której święta otrzymała posłannictwo od Michała Archanioła, pojmanie przez Burgundczyków oraz osadzenie w więzieniu. Ostatnia praca prezentuje monumentalny wizerunek Dziewicy Orleańskiej na koniu, górujący ponad miastem. W dole odgrywa się prawdopodobnie scena jej egzekucji. Po lewej widać przedstawicieli kleru z biskupem, postać kościelnego dostojnika pojawia się też w scenie ukazującą Joannę w więzieniu w męskim, zakazanym przez niego, stroju. W rycinach Goryńskiej postać Świętej została znacznie zmaskulinizowana, a jej wizerunek odpowiada nowemu modelowi kobiecości lansowanemu na przełomie lat 20. i 30. ubiegłego stulecia. Również fryzura Joanny nawiązuje do obowiązujących trendów i wyglądu współczesnych kobiet czy autoportretów autorstwa artystki. Ilustrując losy Dziewicy Orleańskiej, Goryńska ukazała nie tylko żywot świętej, ale także dzieje kobiety, która odważyła się sprzeciwić królom i biskupom oraz zasadom, o których decydowali wyłącznie mężczyźni. Symbolem tego nieposłuszeństwa jest noszony przez nią męski strój, który naruszając prawa biblijne stał się jednym z powodów egzekucji.