Stanisław Ostoja-Chrostowski
Głowy na włóczniach
Datowanie: | 1937 |
Technika: | drzeworyt |
Rozmiar: | wys. 22,5 cm, szer. 16,1 cm |
Sposób nabycia: | przekaz |
Data nabycia: | 15.03.1988 |
Numer inwentarzowy: | MS/SN/GR/1786 |
Dzieło dostępne na ekspozycji: | tak |
Opis dzieła
„Głowy na włóczniach" to drzeworyt na papierze, stanowiący ilustrację do sztuki Williama Shakespeare'a „Perykles, książę Tyru". Grafika należy do cyklu prac powstałych na zamówienie Limited Editions Club z Nowego Jorku. Stanisław Ostoja-Chrostowski został zaproszony przez nowojorskie wydawnictwo do zilustrowania zbioru „The comedies, Histories & Tragedies of William Shakespeare". Było to jubileuszowe wydanie dzieł angielskiego dramaturga, które ukazało się drukiem w 1940 roku. W Polsce cykl peryklesowski miał swoją premierę na wystawie w kawiarni artystów „Zodiak” w Warszawie.
Na pierwszym planie kompozycji ukazane zostały wbite na włócznie ludzkie głowy znajdujące się u stóp schodów prowadzących do greckiej budowli wspartej na sześciu jońskich kolumnach. W głębi pod kolumnadą dostrzec można trzy postacie: kobietę, mężczyznę i żołnierza otoczonych jasną poświatą. Ich spokój kontrastuje z powykrzywianymi w bólu twarzami znajdującymi się w dolnej części grafiki. Chrostowski niezmiernie wrażliwy na światło buduje dramatyzm posługując się silnym światłocieniem i półtonami. Niektóre fragmenty architektury giną w czerni, której płaszczyzny kontrastują z jasnymi partiami. Artysta osiąga efekt ich świetlistości przy pomocy subtelnych linii o zróżnicowanym natężeniu. Niesamowita precyzja i zróżnicowanie gęsto kładzionej kreski było możliwe dzięki zastosowaniu twardego bukszpanowego klocka sztorcowego, a więc ciętego w poprzek pnia drewna. Chrostowski pracował w nim przy pomocy rylca, nożyka i igły.
Motywy literackie zajmowały istotne miejsce w twórczości Ostoi-Chrostowskiego. Odwoływał się do nich nie tylko ilustrując książki, ale także w pracach stanowiących samodzielne ryciny. W 1932 roku artysta rozpoczął pracę na stanowisku kierownika artystycznego w Wydawnictwie Literackim. Od tego momentu niemal całkowicie poświęcił się grafice książkowej i drzeworytowi ilustrowanemu. Tworzył ilustracje, okładki i karty tytułowe, a także projektował całkowite opracowania artystyczne publikacji. Był też autorem plakatów, blankietów okolicznościowych, programów koncertowych czy dyplomów. W działaniach tych przyświecała mu idea estetyzacji życia i wizja plastyki, która mogłaby odpowiedzieć na wezwanie wszelkich jego przejawów.
Dorota Stolarska-Kultys