Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

Grafika zastępcza dla video
Grafika zastępcza dla video
Muzykanci

Jan Hrynkowski

Muzykanci

Udostępnij:
Datowanie: 1920
Technika: rysunek tuszem, litografia, rysunek kredką
Rozmiar:wymiary różne (na podkartach)
Sposób nabycia:przekaz
Data nabycia: 20.06.1977
Numer inwentarzowy:MS/SN/RYS/674/1-2
Dzieło dostępne na ekspozycji:tak

Opis dzieła

Tytuł „Muzykanci" nosi zarazem odbitka w technice litografii, jak i ukazujący ten sam motyw rysunek wykonany kredką i tuszem na papierze. Prace podejmują temat muzyki przewijający się przez całą twórczość Jana Hrynkowskiego. Artysta przedstawiał nie tylko muzykantów, ale także śpiewaków czy tancerzy, a motywy te stanowił pretekst do skoncentrowania się na walorach formalnych konstruowanych kompozycji. Autor był jednym z współtwórców istniejącego w latach 1917-1922 ugrupowania Formistów (Ekspresjonistów Polskich), przedkładających zagadnienie formy nad treść dzieła. Jednocześnie zrzeszeni w nim twórcy negowali realizm i wszelkie próby naśladowania rzeczywistości w sztuce. Czerpali z europejskich ruchów awangardowych, takich jak ekspresjonizm, kubizm czy futuryzm oraz z rodzimej tradycji ludowej, poszukując nowego stylu narodowego. Uproszczenia, deformacje czy geometryzacje były cechą wspólną dla wszystkich należących do ugrupowaniu twórców. Nie stronił od nich również Hrynkowski, dla którego charakterystyczne było zwłaszcza zamiłowanie do konstruowania geometrycznych kompozycji, choć zdarzało mu się tworzyć także prace bliższe ekspresjonizmowi, futuryzmowi, czy nawet utrzymane w duchu konstruktywizmu. Motywy związane z muzyką i tańcem stanowiły dla niego ciekawe pole do eksperymentów, zmierzających nawet do prób rozbudowania kompozycji o trzeci wymiar, co w Polsce zapoczątkował już wcześniej Tytus Czyżewski. Litografia „Muzykanci" stanowi doskonały przykład pracy inspirowanej kubizmem i wyraz fascynacji autora geometryzacją form. Kompozycja jest płaska, zbudowana z kanciastych i owalnych kształtów, które rozbite zostały na przenikające się płaszczyzny. Postaci i przedmioty ujęte zostały w sposób bardzo uproszczony, wręcz syntetyczny, a ich podstawowym budulcem jest gruba mocna linia wyznaczająca kontur. Delikatnie zaakcentowany światłocień i lakoniczność trafnie ujmującego scenę rysunku zdradza wpływy Józefa Pankiewicza, do którego pracowni Hrynkowski uczęszczał podczas studiów w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych.



Autor często opracowywał ten sam motyw w różnych technikach. Litografia, w której wykonani zostali „Muzykanci" stanowiła dla niego zaś alternatywę dla malarstwa, w którym wyrażał się najczęściej.


Dorota Stolarska-Kultys

Jan Hrynkowski