Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

Prace „Tokyo Diagram I" i „Tokyo Diagram II" to rysunki sporządzone tuszem na dużych kartkach papieru,. Należą do większego cyklu obejmującego kilkanaście realizacji wykonanych w różnych technikach – od malarstwa olejnego, przez monochromatyczne i kolorowe serigrafie, po rysunki piórkiem i tuszem oraz grafitem. Obie kompozycje przedstawiają tak zwane „figury niemożliwe” – płaskie ilustracje brył przestrzennych, narysowane zgodnie z zasadami perspektywy, których nie da się jednak odtworzyć w rzeczywistości. Figury te funkcjonują w oparciu o złudzenie optyczne. W swoich realizacjach Jan Kubasiewicz często podejmuje zagadnienie przestrzeni, badając niestabilną naturę percepcji i oddziaływanie na nią form wizualnych. Jednocześnie szczególne miejsce w jego pracach zajmuje geometria oraz próby jej przekraczania i przekształceń. W 2001 roku określił swoją artystyczną praktykę terminem „metaGeometria”. Pisał o niej: „Idea >>metaGeometrii<< zakłada wizualne badanie przestrzennego i czasowego porządku poprzez kontemplację zależności między formami. W praktyce >>metaGeometria<< to intuicyjny proces syntezowania dynamicznych elementów w spójną całość. Jako obraz, >>metaGeometria<< jest – jak mandala – doświadczeniem, które pozwala używać wzroku do myślenia”. Definicja tego terminu nieustannie ewoluuje, jednak, tym, co łączy wiele prac artysty jest wątek czasu i zagadnienie „procesu”. Czasowość tę można zaobserwować także w rysunkach „Tokyo Diagram I" i „Tokyo Diagram II". Mimo że powstały one znacznie wcześniej niż realizacje określane jako „metaGeometria”, mogą stanowić ciekawą zapowiedź rozwijanych w nich zagadnień. Pod względem technicznym omawianym rysunkom znacznie bliżej jest do pochodzącego z podobnego okresu graficznego „Cyklu Wambierzyce", również znajdującego się w zbiorach Muzeum Sztuki w Łodzi. W obu realizacjach artysta w podobny sposób buduje kompozycje oparte na zderzeniu czerni i bieli, posługując się mocną i wyjątkowo precyzyjną kreską. Prace cechuje charakterystyczny dla niego porządek i dyscyplina formalna.

Dorota Stolarska-Kultys