Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

Grafika zastępcza dla video
Grafika zastępcza dla video
Epitafium dla Stachury II

Jan Kubasiewicz

Epitafium dla Stachury II

Udostępnij:
Datowanie: 1980
Technika: rysunek tuszem
Rozmiar:bez passe-partout: wys. 31,5 cm, szer. 43 cm; z passe-partout: wys. 70 cm, szer. 50 cm
Sposób nabycia:zakup
Data nabycia: 17.08.1982
Numer inwentarzowy:MS/SN/RYS/1050
Dzieło dostępne na ekspozycji:tak

Opis dzieła

„Epitafia dla Stachury" to trzy rysunki wykonane czarnym i czerwonym tuszem na papierze. Każda z kompozycji składa się z wielu rzędów pisanych gęsto kolejnych liter alfabetu. Każdy rząd stanowi powtórzenie jednej litery. Prace mają układ poziomy. Przez ich środek przebiega niewidoczna pionowa linia dzieląca kartki na pół tak, że przypominają otwartą książkę. Podział został uzyskany poprzez zróżnicowanie zagęszczenia i grubości pisma w danym wersie lub przez przesunięcie „strony” zapisanej alfabetem względem środka. Wszystkie trzy rysunki zostały zbudowane w podobny sposób, litery pisane czarnym tuszem wyznaczają prostokątne płaszczyzny na tle czerwieni. W ostatniej pracy z cyklu „Epitafium dla Stachury III" prostokąty są umieszczone symetrycznie na dwóch „stronach”. Na pozostałych autor za ich pomocą tworzy przestrzenne układy, jak gdyby otwierając płaszczyznę kartki. W przestrzeniach, które w ten sposób powstają, za fasadą z rzędów powtarzających się liter, umieszczone zostały fragmenty pochodzące z utworu prozatorskiego Edwarda Stachury „Oto". Tekst powstał w 1979 roku, na krótko przed samobójczą śmiercią poety 24 lipca tego samego roku. Cytaty są pisane niewyraźnie, rozwodnionym czarnym i czerwonym tuszem. Niektóre słowa są ledwo widoczne i prawie nieczytelne. Pierwsza praca z cyklu „Epitafium dla Stachury I" rozpoczyna się od fragmentu: „Biada tobie. Biada twoim dzieciom, które poczynasz w ślepocie, nie wiedząc, kim jesteś; które poczynasz przez twój egoizm i dla twojego egoizmu; które poczynasz, żeby przedłużyć swoje, małe czy wielkie, jednako żałosne, bo prywatne Nazwisko...”. W kompozycji „Epitafium dla Stachury II" autor zawarł kolejne fragmenty tekstu. Ostatnia praca nie zawiera cytatów, jak gdyby zniknęły one pod warstwą seryjnie powtarzających się i nic nieznaczących liter alfabetu. W zabiegu tym można dostrzec gest symbolicznego zamknięcia twórczości tragicznie zmarłego pisarza i poety.



Nawiązując do tradycyjnego rozumienia epitafium jako napisu na nagrobku lub tekstu na tablicy upamiętniającej zmarłego, Kubasiewicz wykorzystuje litery, by budować z nich układy graficzne. Ich wzajemne relacje tworzą wrażenie przestrzeni, która znajduje się w centrum zainteresowania artysty.



Dorota Stolarska-Kultys

Jan Kubasiewicz

Artysta interdyscyplinarny w zakresie projektowania komunikacji wizualnej, książki artystycznej, fotografii, malarstwa i rysunku, pedagog. W latach 1968-74 studiował w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Łodzi (obecnie Akademii Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego). Był uczniem profesorów Mariana Jaeschke, Tomasza Jaśkiewicza, Stanisława Fijałkowskiego, Krystyna Zielińskiego, Stefana Krygiera i Bogusława Balickiego. W 1973 roku, będąc na ostatnim roku studiów, rozpoczął pracę w macierzystej uczelni jako asystent w Katedrze Grafiki Projektowej w pracowni Projektowania Typografii prof. Krzysztofa Lenka. Następnie w stopniu...