Józef Robakowski
Trzeci zbiór - moje
Datowanie: | 1975 |
Technika: | fotografia |
Rozmiar: | wys. 139,5 cm, szer. 79,5 cm |
Sposób nabycia: | zakup |
Data nabycia: | 28.01.1978 |
Numer inwentarzowy: | MS/SN/F/332 |
Dzieło dostępne na ekspozycji: | tak |
Opis dzieła
„Trzeci zbiór – moje" to zestaw dwunastu czarno-białych fotografii przyklejonych na płytę paździerzową. To jeden z kilku wariantów aranżacji tego samego zestawu zdjęć. Przedstawiają one zwykłe miejsca i przedmioty znalezione lub umieszczone w plenerze, przy których artysta zamieścił białą kartkę z czarnym napisem „moje”. Praca odnosi się do założeń Warsztatu Formy Filmowej (1970-1977), który Józef Robakowski współtworzył. Model sztuki, który postulowali członkowie Warsztatu, miał swoje źródła w podejściu konceptualno-neodadaistycznym. Przejawiało się ono między innymi w spychaniu fotografii do roli zwykłego, niepotrzebnego przedmiotu przy jednoczesnym dowartościowywaniu obiektów gotowych, które zyskiwały rangę dzieła sztuki. Podejście to uzupełniał element analityczny znajdujący odbicie w skupieniu się na medium, procesie twórczym i wymiarze komunikacyjnym dzieła. Warstwa estetyczna czy narracyjna, właściwa dla tradycyjnego filmu czy dzieła w ogóle, przestała mieć znaczenie. Zastąpiły ją czyste wrażenia audiowizualne. W ramach działań Warsztatu Formy Filmowej powstawały między innymi prace podejmujące wątek języka słownego i próby przełożenia tej abstrakcyjnej formy na język obrazowy. Litery alfabetu zastępowano obrazami, które miały stworzyć nowy język. U Robakowskiego tego rodzaju działanie jest obecne w jednoujęciowym filmie „Mój film" (1974). Artysta kieruje oderwaną od oka kamerę na rozmieszczone w przestrzeni pojedyncze litery składające się na tytuł. W powstałej rok później pracy „Trzeci zbiór – moje" zabieg ten zostaje przełożony na język fotografii, a zamiast pojedynczych liter występuje słowo „moje”. Zgromadzone fotografie to czysta rejestracja, która przekazuje obraz rzeczywistości. Należy je odbierać w sposób tautologiczny.
Obok filmów, takich jak „Prostokąt dynamiczny" (1971) czy „Idę" (1973), „Mój film" to również jedna z prac, w których Robakowski akcentuje swoją podmiotowość. Ujawnia się tu zainteresowanie artysty powiązaniem struktury filmu z osobą autora. Postawa ta zdominuje jego twórczość w drugiej połowie lat 70. i na początku lat 80. XX wieku. Robakowski odpowie prywatnością na rzeczywistość realnego socjalizmu. Omawiany zespół fotografii czytany przez pryzmat wspomnianych prac filmowych, podobnie jak one, może zostać uznany za zapowiedź takiego ukierunkowania zainteresowań. Robakowski ukonstytuuje je w 1981 roku w tekście programowym „Kino własne".
Praca została nabyta do zbiorów Muzeum Sztuki w Łodzi bezpośrednio od artysty.
Dorota Stolarska-Kultys