Józef Robakowski
Nearer - Further / Bliżej-dalej
Datowanie: | 1984 |
Technika: | film czarno-biały z dźwiękiem |
Rozmiar: | czas trwania 3 min 25 s min |
Sposób nabycia: | zakup |
Data nabycia: | 20.08.1992 |
Numer inwentarzowy: | MS/SN/V/10/5 |
Dzieło dostępne na ekspozycji: | tak |
Opis dzieła
„Bliżej-dalej" to krótkie wideo zarejestrowane w mieszkaniu artysty. Kamera skierowana w stronę okna rejestruje prostokąt umieszczony na jego tle. Manipulacja ogniskową i jej szybkie zmiany wykonywane według komend „bliżej-dalej”, ujawniają w zbliżeniach, że prostokątna forma to w istocie lustro. Odbija się w nim stojąca na statywie kamera i postać artysty – „reżysera” wydającego polecenia. Jego wyłanianie się i znikanie jest nieregularne, odbywa się w rytm komend wydawanych kamerze. Dźwięk stanowi doprecyzowanie obrazu, w wypowiadanych poleceniach Robakowski nie zachowuje żadnego porządku. „Zoomowanie” jest natomiast procesem mechanicznym, trochę absurdalnym, wprowadza do filmu element „amatorski”. Jest to przemyślana strategia kina nie-artystycznego, wyraz odwrotu od estetyki i plastyki właściwej tradycyjnemu obrazowi filmowemu. Dla Robakowskiego znaczenie ma koncepcja dzieła i jego struktura. Takie podejście głosił jako jeden z założycieli Warsztatu Formy Filmowej (1970-1977).
W „Bliżej-dalej" artysta kieruje kamerę na siebie, gra z własnym wizerunkiem. To postawa charakterystyczna dla prac realizowanych w formule „kina własnego” skupionego na najbliższym otoczeniu, autoanalizie, akcentującego podmiotowość autora. Tego rodzaju uprywatnienie zdominowało twórczość Robakowskiego w pierwszej połowie lat 80. W omawianej pracy artysta rozgrywa sam siebie, buduje relację między sobą filmującym i tym sfilmowanym, jakby odwołując się do słów zawartych w manifeście Kino własne z 1981, w którym pisał: „Filmujemy więc wszystko, a okaże się, że filmujemy zawsze samego siebie. Taki sfilmowany filmujący człowiek żyje dopiero w pełni na ekranie i ma podobną do ciebie posturę, ale inny charakter i osobowość”.
W omawianej racy podmiotowość zyskuje dodatkowo wymiar dialogowy. To bowiem jedna z realizacji powstałych w ramach cyklu „Dedykacje" – prac wideo skierowanych do konkretnych adresatów. Artysta dedykuje „Bliżej-dalej" Warsztatowi Formy Filmowej. Badając możliwości techniczne kamery, nawiązuje do swoich wcześniejszych analitycznych prac z lat 70. i podejmuje z nimi dialog.
Praca została nabyta do zbiorów Muzeum Sztuki w Łodzi bezpośrednio od artysty.
Dorota Stolarska-Kultys