Kolekcja Sztuki XX i XXI wieku

„Byłem chłopcem w Nowym Jorku" to film złożony z dwóch ujęć zarejestrowanych kamerą umieszczoną na ciężarówce jadącej przez nowojorski Brooklyn. Na początku, na pierwszym planie, widzimy kobietę z aparatem fotograficznym wspartą o dach pojazdu, za nią przemyka miejski krajobraz podupadłej okolicy. Kamera jest ruchoma, z czasem przesuwa się z kobiety w stronę kierunku jazdy, ukazując skrzyżowanie wąskich uliczek i wiśniowy samochód, za którym następnie podąża. Słychać dźwięk otoczenia i trzeszczenie ciężarówki. Pojawia się plansza z tytułem i pierwsze dźwięki śpiewanej z offu piosenki. Utwór nucony przez autora to przedwojenne tango „Pamiętasz Capri" z repertuaru Mieczysława Fogga. To ścieżka dźwiękowa dla drugiego ujęcia ukazującego wiadukt z trasą szybkiego ruchu. Kamera umieszczona jest tyłem do kierunku jazdy, widzimy jadące za ciężarówką samochody i intensywny ruch na ulicy przywodzący na myśl klasyczne ujęcia z amerykańskich filmów. W swoich pracach Robakowski często sięga do zabiegów operatorskich stosowanych w tradycyjnym filmie, celowo nadaje im jednak amatorski charakter. Odwrót od tradycyjnej estetyki na rzecz kina nie-artystycznego przejawia się w notatkowym charakterze ujęć czy stosowaniu kamery z ręki, jak ma to miejsce w omawianej pracy. W filmie dopełnienie strony wizualnej stanowi warstwa dźwiękowa. Nieudolnie intonowane tango z brakującym tekstem zastąpionym nuceniem, przeniesione ze sfery prywatnej, jest równie nieprofesjonalne jak trzęsący się obraz.

Podobnie jak w realizacjach z serii zapisów biologiczno-mechanicznych powstających pod koniec lat 70., Robakowski bada w „Byłem chłopcem w Nowym Jorku" możliwości poszerzania ludzkiej ekspresji przy pomocy urządzeń służących mechanicznemu zapisowi. Kamera to rodzaj przedłużenie ciała umożliwiający zapis codzienności. Służy rejestracji przeżycia artysty, które może się stać doświadczeniem odbiorcy. Robakowski korzysta z niej, odcinając się od wszelkich konwencji estetycznych i kryteriów plastycznych.

Dorota Stolarska-Kultys